����ý

Cynnwys y wers hon

• Un fideo yn esbonio beth yw nodweddion ysgrifennu naratif
• Un cyflwyniad yn egluro am iaith naratif
• Un fideo ar yr iaith sydd ei hangen ar gyfer ysgrifennu naratif
• Tri gweithgaredd i ymarfer sut i ysgrifennu naratif yn effeithiol

Lesson content

• One video explaining the characteristics of narrative writing
• One introduction to narrative language
• One video on the type of language required when writing in a narrative style
• Three activities to help practise narrative writing forms

Beth yw ysgrifennu naratif?

Naratif yw’r enw ar y math o ysgrifennu ble wyt ti'n cyflwyno stori, neu gasgliad o ddigwyddiadau sydd wedi eu cysylltu gyda’i gilydd.

Mae stori fer yn un math o ysgrifennu naratif.

Enghreifftiau eraill o ysgrifennu naratif yw cofiant ac hunangofiant.

Fideo 1 / Video 1

Beth yw stori fer?

Gan amlaf, mae stori fer yn disgrifio rhywbeth sydd wedi digwydd go iawn neu yn y dychymyg. Mae'n fyr, hynny yw nid yw mor hir â nofel.

Iaith ac arddull ysgrifennu stori fer

• Rwyt ti angen ysgrifennu yn y gorffennol.
• Rwyt ti’n ysgrifennu yn y person cyntaf (fi, ni) neu'r trydydd person (fe/fo/hi/nhw).
• Mae angen defnyddio amrywiaeth o dechnegau arddull, er enghraifft:
  • ansoddeiriau
  • cymariaethau
  • personoli
  • trosiadau
• Cofia gyfeirio at y synhwyrau - beth wnest ti ei weld, ei glywed, ei arogli, ei flasu, ei gyffwrdd.
• Rhaid sicrhau bod:
  • agoriad diddorol
  • uchafbwynt
  • diweddglo addas
• Rhaid amrywio dechrau brawddegau.

Fideo 2 / Video 2

Mewn tŷ anniben, llawn chwerthin, mae tri o ffrindiau yn cyd-fyw. Yn y ffilm hon, mae Cath yn penderfynu ysgrifennu ‘blog stori’ ond mae arni angen cymorth ar sut i ysgrifennu naratif.

Wrth wylio, noda enghreifftiau da o:

• ansoddeiriau ofnus
• berfau cryno
• idiomau
• cymariaethau

Gweithgaredd 1 / Activity 1

Nawr dy fod wedi gwylio’r fideo, rhestra:

• tri ansoddair ofnus
• dwy ferf gryno
• un idiom neu gymhariaeth

Gweithgaredd 2 / Activity 2

Ysgrifenna'r berfenwau hyn yn y gorffennol:

1. agor + fi

2. gweld + fi

3. mynd + fi

4. cael + fi

5. gweiddi + fi

6 cerdded + hi

7. edrych + ef

8. ymlwybro + hi

9. syllu + ef

10. aros + hi

Gweithgaredd 3 / Activity 3

Dyma enghraifft o baragraff agoriadol stori fer.

Y Prawf – Gwen Redvers Jones

“Cer, paid â bod yn fabi. Sgen ti’m ofn mynwent, siŵr?” chwarddodd Alun yn gas ar ben ei ffrind am hanner nos ar Noson Calan Gaeaf. Cerddodd Rhodri drwy’r giât fochyn a arweiniai i’r fynwent. Uwch ei ben roedd tylluan yn hwtian ac ystlumod yn hedfan. Disgleiriodd y lleuad yn wyn ar farrug y cerrig beddau. Crensiai ei draed yn annaturiol o uchel ar y cerrig mân ar y llwybr. Clywodd gi yn cyfarth yn y pellter. Caeodd y tywyllwch o’i amgylch. Roedd hi fel bol buwch. Crynai. Gallai glywed ei galon yn curo fel pe bai’n ceisio dianc o’i gorff. Cerddodd yn ei flaen at ddrws mawr pren yr eglwys…

Nawr, cer ati i orffen y stori uchod.

Gofynna’r cwestiynau yma i ti dy hun wrth fynd ati i ysgrifennu gweddill y stori fer:

• Oes yna dro annisgwyl yn y stori?
• Ydy fy nghymeriad yn gredadwy?
• Ydy’r diweddglo yn procio meddwl y darllenydd?
• Ydy’r diweddglo’n cysylltu gyda dechrau'r stori?

Nodiadau i rieni

Ar ôl gorffen y wers, bydd disgyblion yn gallu:

• adnabod a deall yn hyderus nodweddion ysgrifennu naratif
• deall sut gall defnyddio ansoddeiriau, berfau, idiomau a chymariaethau pwrpasol gyfoethogi eu gwaith ysgrifenedig

Notes for parents

After completing the lesson, students will be able to:

• confidently recognise and understand the characteristics of narrative writing
• recognise how using suitable adjectives, verbs, idioms and similes can enhance their written work