Cydbwyso鈥檙 hafaliad
Mae hafaliad fel clorian bwyso 鈥 dylai鈥檙 ddwy ochr bob amser fod mewn cydbwysedd perffaith. I ddatrys yr hafaliad mae angen canfod gwerth y rhifau coll a gwneud yr un gweithrediad ar y ddwy ochr.
Enghraifft 1
Dychmyga dy fod yn ceisio canfod faint o losin sydd yn y bag hwn.
O dynnu tair losinen o鈥檙 ddwy ochr, mae鈥檙 glorian yn dal yn gytbwys.
Galli di weld nawr fod un bag yn gywerth 芒 dwy losinen, neu, o鈥檌 ysgrifennu鈥檔 algebraidd:
\({x} + {3} = {5}\)
Tynna \({3}\) o鈥檙 ddwy ochr, i gael:
\({x} = {2}\)
Enghraifft 2
Yn yr achos hwn, mae dau fag o losin yn gywerth 芒 chwe losinen:
I ganfod beth sy鈥檔 gywerth ag un bag, rhanna鈥檙 ddwy ochr yn ei hanner:
O鈥檌 ysgrifennu鈥檔 algebraidd:
\({2x} = {6}\)
Rhanna鈥檙 ddwy ochr 芒 \({2}\), i gael:
\({x} = {3}\)
Question
Datrysa鈥檙 hafaliadau:
a) \({a} - {3} = {4}\)
b) \({5b} = {35}\)
a) Mae angen adio \({3}\) at y ddwy ochr. Felly, \({a} = {7}\).
b) Mae angen rhannu鈥檙 ddwy ochr 芒 \({5}\). Felly, \({b} = {7}\).
Gwirio dy atebion
Er enghraifft, os wyt ti鈥檔 meddwl mai鈥檙 ateb i鈥檙 hafaliad \({x} + {5} = {12}\) ydy \({x} = {7}\), wedyn, i鈥檞 wirio, rho \({7}\) yn lle鈥檙 \({x}\).
Mae \({7} + {5}\) yn hafal i \({12}\), felly mae dy ateb yn gywir.