����ý

Naws digon arswydus a thywyll sydd yn rhan gyntaf y gerdd gyda’r defnydd o eiriau negyddol fel tywyllwch, cysgodion, du a nos. Rhestru sefyllfaoedd ofnus y mae’r bardd, Hywel Griffiths, ar ddechrau’r gerdd er mwyn creu’r ymdeimlad o ofn a phanig. Gyda throsiad effeithiol y llinell gyntaf, Pan fo holl rym tywyllwch dros y byd, mae’n creu awyrgylch o anwybodaeth ac amheuaeth. Mae pŵer tywyll yn ddelwedd flaenllaw yn yr wythawd agoriadol. Trwy’r gair sgrin rydym yn cael ein hatgoffa o bŵer y media.">cyfryngau ac yn cael ein hannog i gwestiynu pa mor ddibynadwy yw’r wybodaeth sy’n ein cyrraedd o hyd.

Mae’r bardd yn credu bod ofn ymosodiad terfysgol yn ein caethiwo i’n cartrefi. Yn y cyferbyniad pan fo pob ffrind yn sinistr a blin cawn ein hanesmwytho am nad ydym bellach yn troi at ein cyfeillion, hyd yn oed. Rydym yn cloi’r drws ac yn cau’r llenni er mwyn diogelu ein hunain rhag perygl y byd tu allan.

Daw trobwynt y gerdd yn y volta, sef y llinell anweladwy rhwng llinell wyth a naw. Mae’r naws yn newid yn llwyr wrth i ddelweddau du y rhan gyntaf gael eu trechu gan oleuni a gobaith. Trwy gyfrwng y berfau gorchmynnol diffoddwch, agorwch a chofleidiwch mae’r bardd yn erfyn arnom i herio’r drefn a diffodd y teledu neu’r cyfrifiadur ac agor y llenni i weld beth sy’n digwydd y tu allan. Mae’r gorchymyn agorwch lenni’r lolfa led y pen yn ein hannog i edrych ar y byd a pheidio derbyn popeth yn ddi-gwestiwn. Yn y gyffelybiaeth fel cyllell wen mae Hywel Griffiths yn gofyn i ni dorri hualau’r ofnau sydd yn cadw pawb yn saff rhag bod yn rhydd.

Mae’r ffaith fod y gyllell yn un wen yn pwysleisio awydd y bardd am ryddid a heddwch.