Buanedd, pellter ac amser
Rydyn ni鈥檔 canfod buanedd cyfartalog (sydd yn aml yn cael ei gyfeirio ato fel 鈥榖uanedd鈥) trwy rannu鈥檙 pellter a deithiwyd 芒鈥檙 amser a gymerwyd:
\({Buanedd}=\frac{Pellter}{Amser}\)
Question
Os wyt ti鈥檔 teithio \({70}~km\) mewn \({2}\) awr, beth ydy dy fuanedd cyfartalog?
\({Buanedd} = {Pellter}\div{Amser}\)
\({Buanedd} = {70}\div{2} = {35}~km/h\)
Mae鈥檙 pellter mewn cilometrau (\({km}\)) a鈥檙 amser mewn oriau (\({h}\)), felly \({km/h}\) ydy鈥檙 unedau buanedd.
Os wyt ti鈥檔 gwybod y buanedd cyfartalog, gelli di ganfod yr amser neu鈥檙 pellter drwy ad-drefnu鈥檙 hafaliad.
\({Buanedd} = {Pellter}\div{Amser}\)
\({Pellter} = {Buanedd}\times{Amser}\)
\({Amser} = {Pellter}\div{Buanedd}\)
Mae'r triongl isod yn ffordd dda o gofio'r hafaliadau:
Question
Os wyt ti鈥檔 cerdded am \({1}\frac{1}{2}\) awr ar fuanedd cyfartalog o \({4}\) milltir yr awr, pa mor bell fyddi di wedi cerdded?
\({Buanedd} = {Pellter}\div{Amser}\)
\({Pellter} = {Buanedd}\times{Amser}\)
\({Pellter} = {4}\times{1.5} = {6~milltir}\)