Electrolysis hydoddiannau ï�ǲ�ig

Mae hydoddiannau dyfrllyd o yn gallu bod yn fwy cymhleth nag electroleiddio cyfansoddion , oherwydd mae’r moleciwlau dŵr yn gallu darparu hydrogen (H⁺) ac ï�ǲԲ�� hydrocsid (OH^–), yn ogystal â’r ï�ǲԲ�� o’r cyfansoddion ï�ǲ�ig.

Ar yr electrod negatif

Mae gwefr bositif ar ï�ǲԲ�� metel ac ï�ǲԲ�� hydrogen. Mae pa un o’r metel neu’r hydrogen sy’n ffurfio yn ystod electrolysis yn dibynnu ar safle’r metel yn y :

bydd y metel yn cael ei gynhyrchu os yw’n llai adweithiol na hydrogen
bydd hydrogen yn cael ei gynhyrchu os yw’r metel yn fwy adweithiol na hydrogen

Adweithedd cymharol rhai elfennau o'r mwyaf i'r lleiaf: potasiwm, sodiwm, calsiwm, magnesiwm, alwminiwm, carbon, sinc, haearn, tun, plwm, hydrogen, copr, arian, aur, platinwm. — Figure caption,
Cyfres adweithedd metelau – dydy carbon a hydrogen ddim yn fetelau, ond rydyn ni’n eu dangos nhw er mwyn cymharu

Er enghraifft, mae electrolysis hydoddiant copr(II) clorid yn cynhyrchu copr ar yr negatif. Fodd bynnag, mae electrolysis hydoddiant sodiwm clorid yn cynhyrchu hydrogen. Cofia, mae electrolysis hydoddiant sodiwm clorid yn cynhyrchu nwy clorin a nwy hydrogen, ond mae hefyd yn gadael hydoddiant sodiwm hydrocsid.

Ar yr electrod positif

Os yw’r ï�ǲ� negatif o’r cyfansoddyn ï�ǲ�ig yn syml (fel Cl^– neu Br^–), mae’r elfen honno’n cael ei chynhyrchu. Os yw’r ï�ǲ� negatif yn ï�ǲ� cymhlyg (fel NO₃^–, SO₄^2–, CO₃^2–), mae ocsigen yn cael ei gynhyrchu o’r ï�ǲ� hydrocsid sy’n bresennol yn lle hynny.

Mae’r tabl yn crynhoi rhai o’r elfennau dylet ti ddisgwyl eu gweld yn ffurfio yn ystod electrolysis.

Ïon negatif mewn hydoddiant	Elfen sy’n cael ei rhyddhau ar yr electrod positif
Clorid, Cl^–	Clorin, Cl₂
Bromid, Br^–	Bromin, Br₂
Ïodid, I^–	Ïodin, I₂

Ïon negatif mewn hydoddiant	Clorid, Cl^–
Elfen sy’n cael ei rhyddhau ar yr electrod positif	Clorin, Cl₂

Ïon negatif mewn hydoddiant	Bromid, Br^–
Elfen sy’n cael ei rhyddhau ar yr electrod positif	Bromin, Br₂

Ïon negatif mewn hydoddiant	Ïodid, I^–
Elfen sy’n cael ei rhyddhau ar yr electrod positif	Ïodin, I₂

Ar yr electrodau negatif a phositif

Mae’r tabl hwn yn dangos rhai cyfansoddion ï�ǲ�ig cyffredin (mewn hydoddiant), a’r elfennau sy’n cael eu rhyddhau wrth electroleiddio eu hydoddiannau gan ddefnyddio electrodau , fel electrodau carbon.

Sylwedd ï�ǲ�ig	Elfen ar –	Elfen ar +
Copr(II) clorid, CuCl₂	Copr, Cu	Clorin, Cl₂
Sodiwm clorid, NaCl	Hydrogen, H₂	Clorin, Cl₂
Asid hydroclorig, HCl	Hydrogen, H₂	Clorin, Cl₂

Sylwedd ï�ǲ�ig	Copr(II) clorid, CuCl₂
Elfen ar –	Copr, Cu
Elfen ar +	Clorin, Cl₂

Sylwedd ï�ǲ�ig	Sodiwm clorid, NaCl
Elfen ar –	Hydrogen, H₂
Elfen ar +	Clorin, Cl₂

Sylwedd ï�ǲ�ig	Asid hydroclorig, HCl
Elfen ar –	Hydrogen, H₂
Elfen ar +	Clorin, Cl₂

Electrolysis hydoddiant sodiwm clorid (heli)

Fel sydd i’w weld uchod, bydd electrolysis hydoddiant sodiwm clorid yn cynhyrchu nwy clorin ar yr anod a nwy hydrogen ar y catod:

anod - 2Cl^– → Cl₂ + 2e^– ()
catod - 2H⁺ + 2e^– → H₂ ()

Yn ystod yr electrolysis, mae ï�ǲԲ�� hydrogen a chlorid yn cael eu tynnu o’r hydoddiant ac mae ï�ǲԲ�� sodiwm a hydrocsid yn cael eu gadael yn yr hydoddiant. Mae hyn yn golygu bod sodiwm hydrocsid hefyd yn ffurfio wrth electroleiddio hydoddiant sodiwm clorid. Mae’r broses hon yn cael ei gwneud ar raddfa ddiwydiannol gan ddefnyddio dŵr môr i gynhyrchu nwy hydrogen, nwy clorin a hydoddiant sodiwm hydrocsid.

��ý

Electrolysis - cynnwys estynedig [TGAU Cemeg yn unig]Electrolysis hydoddiannau ï�ǲ�ig