Newidyddion
Mae newidyddion yn cael eu defnyddio i gynyddu neu i leihau foltedd ceryntau eiledol. Mae newidydd yn cynnwys dau o goiliau gwifren wedi鈥檜 clymu o amgylch craidd metel.
Ar un o鈥檙 coiliau mae foltedd eiledol yn gweithredu arno (y coil cynradd). Mae hyn yn achosi maes magnetig sy鈥檔 newid (eiledol) i ffurfio yn y craidd. Mae鈥檙 coil arall (y coil eilaidd) yn y maes magnetig hwn, ac felly mae foltedd eiledol yn cael ei anwytho ynddo.
Bydd maint y foltedd eilaidd yn dibynnu ar nifer y troeon ar y ddau goil - y cynradd a鈥檙 eilaidd 鈥 ac ar faint y foltedd c.e. sy鈥檔 gweithredu ar y coil.
Y berthynas sy鈥檔 cysylltu鈥檙 nifer o droeon ar bob coil a鈥檙 foltedd yw
\(\frac{\text{V}_{1}}{{\text{V}_{2}}} = \frac{\text{N}_{1}}{{\text{N}_{2}}}\)
pan mai:
- V1 yw鈥檙 foltedd ar y coil cynradd
- V2 yw鈥檙 foltedd wedi鈥檌 anwytho yn y coil eilaidd
- N1 yw nifer y troeon yn y coil cynradd
- N2 yw nifer y troeon yn y coil eilaidd
Enghraifft wedi'i chyfrifo
Cyfrifa'r foltedd sy'n cael ei gymryd o goil eilaidd newidydd y prif gyflenwad (230 V), sydd 芒 11,500 tro yn y coil cynradd a 600 tro yn y coil eilaidd.
\(\frac{\text{V}_{1}}{{\text{V}_{2}}} = \frac{\text{N}_{1}}{{\text{N}_{2}}}\)
\({\text{V}_{2}} = {230}\times\frac {600}{11,500} = {12{\text{ V}}}\)