大象传媒

Gwerth lleYsgrifennu a dweud rhifau

Mae rhifau鈥檔 rhan o鈥檔 bywyd bob dydd. Peth defnyddiol ydy gallu ysgrifennu a disgrifio rhifau a gwneud cyfrifiadau rhif syml heb ddefnyddio cyfrifiannell.

Part of MathemategGwerth lle

Ysgrifennu a dweud rhifau

Wrth ddweud rhifau cyfan, cofia werth lle'r digidau gwreiddiol.

Yn y Gymraeg mae dwy ffordd o ddweud rhifau ar 么l \({10}\). Yn draddodiadol, ac wrth gyfeirio at ddyddiadau ac amser, fel arfer rydyn ni鈥檔 dweud:

  • un ar ddeg
  • deuddeg
  • tri ar ddeg
  • pedwar ar ddeg
  • pymtheg
  • un ar bymtheg
  • dau ar bymtheg
  • deunaw (ac nid tri ar bymtheg)
  • pedwar ar bymtheg
  • ugain

Mae鈥檙 dull hwn o rifo yn parhau wedyn fesul ugain.

Ar ben hyn mae gyda ni eiriau ar gyfer niferoedd benywaidd a gwrywaidd. Felly:

  • dwy ferch
  • tair dynes
  • pedair gwraig
  • dwy ferch ar bymtheg (ar gyfer \({17}\) merch)

Mae patrwm diddorol wrth ddisgrifio amser: tair eiliad, tri munud, tair awr, tri diwrnod, tair wythnos, tri mis, tair blynedd.

Fel arall rydyn ni鈥檔 defnyddio ffordd fwy uniongyrchol o ddweud y rhifau.

Er enghraifft rydyn ni鈥檔 dweud 鈥渦n deg dau鈥 am \({12}\), ac mae gwerth lle y digidau yn amlwg.

Felly hefyd gyda 鈥榯ri chant dau ddeg a naw鈥 ar gyfer \({329}\). (Cofia mai \({12}\) ydy 鈥榙euddeg鈥, ac mai \({20}\) ydy 鈥榙au ddeg鈥).

Yn yr un modd, mae colofnau鈥檙 miloedd, y degau o filoedd a鈥檙 cannoedd o filoedd fel arfer yn cael eu disgrifio gyda鈥檌 gilydd. Dyma enghreifftiau:

RhifDywedwn
\({7,000}\)saith mil
\({67,000}\)chwe deg saith mil
\({167,000}\)cant chwe deg saith mil
Rhif\({7,000}\)
Dywedwnsaith mil
Rhif\({67,000}\)
Dywedwnchwe deg saith mil
Rhif\({167,000}\)
Dywedwncant chwe deg saith mil

Enghraifft

Gallwn ni ysgrifennu鈥檙 rhif \({3,147,286}\) mewn geiriau fel hyn:

tair miliwn, cant pedwar deg saith mil, dau gant wyth deg a chwech.

Question

Ysgrifenna鈥檙 rhif \({4,235,225}\) mewn geiriau.

Question

Ysgrifenna 'dau ddeg tair mil a phum deg chwech' mewn ffigurau.