����ý

Ar gyfer màs penodol o adweithyddion, gallwn ni gyfrifo’r màs mwyaf o gynnyrch penodol y byddai’n bosibl ei ffurfio. Y màs hwn yw’r cynnyrch damcaniaethol. Y cynnyrch gwirioneddol yw màs y cynnyrch sy’n cael ei wneud wrth gynnal yr adwaith go iawn.

Cyfrifo cynnyrch canrannol

Rydyn ni’n defnyddio’r fformiwla hon i gyfrifo cynnyrch canrannol:

Er enghraifft, os yw’r cynnyrch a ragfynegir yn 20 g ond y cynnyrch gwirioneddol yn 15 g:

Cynnyrch canrannol = (15 ÷ 20) × 100 = 75%

Colli cynnyrch

Mae cynnyrch 100 y cant yn golygu nad oes dim cynnyrch wedi’i golli, ac mae cynnyrch 0 y cant yn golygu nad oes dim cynnyrch wedi’i wneud. Mae’r cynnyrch canrannol yn gallu bod yn llai na 100 y cant am lawer o resymau. Mae’r rhain yn cynnwys:

• colli wrth hidlo
• colli wrth anweddu
• colli wrth drosglwyddo hylifau
• yr adweithyddion ddim i gyd yn adweithio i wneud y cynnyrch

Purdeb canrannol

Gallwn ni gyfrifo purdeb canrannol sylwedd drwy rannu màs y cemegyn pur â chyfanswm màs y sampl, ac yna lluosi’r rhif hwn â 100.