ý

Theorem Pythagoras – Canolradd ac UwchCyfrifo'r hypotenws

Mae theorem Pythagoras yn caniatáu i ni gyfrifo hydoedd mewn trionglau ongl sgwâr. Gwelir trionglau ongl sgwâr mewn bywyd bob dydd – o ddimensiynau teledu i ysgol sy'n gorffwys yn erbyn wal.

Part of Mathemateg RhifeddGeometreg a Mesur

Cyfrifo'r hypotenws

Mae theorem Pythagoras yn caniatáu i ni gyfrifo hyd unrhyw ochr o driongl ongl sgwâr pan rydyn ni'n gwybod hyd y ddau ochr arall.

Mae sgwâr yr hypotenws yn hafal i swm sgwariau y ddwy ochr sy'n weddill.
Theorem Pythagoras

Yr hypotenws yw'r ochr hiraf – bydd bob amser gyferbyn yr ongl sgwâr.

Tri thriongl ongl sgwâr â saeth yn pwyntio at yr hypotenws

I gynrychioli hyn mewn fformiwla fathemategol gallwn ni ddweud:

\({a}{^2}~=~{b}{^2}~{+}~{c}{^2}\)

Pan \(a\) yw hyd yr hypotenws ac mae'r ochrau eraill wedi'u labelu'n \(b\) a \(c\).

Triongl ongl sgwâr ag ochrau a, b a c, lle a yw'r hypotenws

Yn y triongl hwn mae angen i ni ddod o hyd i'r hypotenws.

Triongl ongl sgwâr ag ochrau 3cm, 4cm a x o hyd, lle x yw'r hypotenws

Wrth ddilyn theorem Pythagoras, cawn:

\({x}{^2}~=~{3}{^2}~{+}~{4}{^2}\)

\({x}{^2}~=~{9}~{+}~{16}\)

\({x}{^2}~=~{25}\)

I ddod o hyd i \({x}\), mae angen i ni ddod o hyd i ail isradd y ddwy ochr wedi'u hadio at ei gilydd.

\({x}~{=}~\sqrt{25}\)

\({x}~{=}~{5}~{cm}\)

Question

Tyrd o hyd i'r hyd AC, gan roi dy ateb i ddau le degol.

Triongl ongl sgwâr lle mae'r ochr AB yn 6m, yr ochr BC yn 2m, ac AB yw'r hypotenws