Graddfeydd mapiau
Gallwn ni ysgrifennu graddfeydd mapiau mewn cymarebau sy鈥檔 dweud sawl uned o dir, m么r ac ati sy鈥檔 hafal i un uned ar y map.
Os wyt ti鈥檔 teithio o Gaerdydd i Wrecsam, er enghraifft, ac angen gwybod pa mor bell ydy鈥檙 daith, byddai鈥檔 anodd iawn canfod hyn os nad oes graddfa ar y map.
Enghraifft
Mae map ar raddfa \({1}:{50,000}\). Mae pellter o \({3}~cm\) yn cael ei fesur ar y map.
Sawl \({cm}\), \({m}\) a \({km}\) mae hyn yn hafal iddo yn y byd go iawn?
Mae \({1}~cm\) ar y map yn cynrychioli \({50,000}~cm\). Felly, mae \({3}~cm\) ar y map yn cynrychioli \({150,000}~cm\).
I drosi o \({cm}\) i \({m}\), rhanna 芒 \({100}\).
\({150,000}~cm\div{100} = {1,500}~m\)
I drosi o \({m}\) i \({km}\) rhanna 芒 \({1,000}\).
\({1,500}~m\div{1,000} = {1.5}~km\)
Question
Mae map ar raddfa \({1}:{50,000}\). Pa bellter ar y map fydd yn cynrychioli \({5}~km\)?
Yn gyntaf, trosa \({5}~km\) i \({cm}\).
\({5}~km = {5,000}~m = {5,000}\times{100}~cm = {500,000}~cm\)
Rydym ni eisiau gwybod pa bellter ar y map sy鈥檔 cynrychioli \({500,000}~cm\) yn y byd go iawn.
\({1}:{50,000}\) ydy graddfa鈥檙 map, felly rydyn ni鈥檔 rhannu 芒 \({50,000}\).
\({500,000}\div{50,000} = {10}\)
Felly, mae \({5}~km\) yn gywerth 芒 \({10}~cm\) ar y map.