Cynnydd a lleihad canrannol 鈥 haenau canolradd ac uwch
Efallai y bydd gofyn i ti hefyd gynyddu gwerth yn 么l canran benodol. Yn yr achos hwn, adia鈥檙 newid canrannol.
Darllena鈥檙 cwestiwn yn ofalus fel dy fod yn gwybod a wyt ti鈥檔 cynyddu neu鈥檔 lleihau鈥檙 swm.
Question
Cai
- 拢460 梅 100 脳 3.1 = 拢14.26 o gynnydd.
- Rhent newydd: 拢460 + 拢14.26 = 拢474.26 fmc.
Elin
- 拢484 梅 100 脳 3.5 = 拢16.94 o leihad.
- Rhent newydd: 拢484 鈭 拢16.94 = 拢467.06 fmc.
Mae ffordd arall o gyfrifo鈥檙 rhentiau newydd.
Cai
Mae鈥檙 cynnydd yn 3.1%, felly mae鈥檙 rhent newydd yn 103.1% o鈥檙 rhent gwreiddiol.
103.1% o 拢460 = 拢460 梅 100 脳 103.1 = 拢474.26
Rhent newydd Cai yw 拢474.26 fmc.
Elin
Mae鈥檙 lleihad yn 3.5%, felly mae鈥檙 rhent newydd yn 96.5% o鈥檙 rhent gwreiddiol.
96.5% o 拢484 = 拢484 梅 100 脳 96.5 = 拢467.06.
Rhent newydd Elin yw 拢467.06 fmc.
Gall fod yn ddefnyddiol i ni gyfrifo鈥檙 gwerth gwreiddiol ar 么l i ddisgownt gael ei roi arno er mwyn gwybod beth oedd pris yr eitem cyn y disgownt.
Enghraifft
Mae crys sydd 芒 disgownt o 20% arno nawr yn costio 拢50. Faint oedd e鈥檔 ei gostio鈥檔 wreiddiol?
Ateb
Gan gymryd bod y pris gwreiddiol yn 100%, gallwn weld bod y pris yn y s锚l yn 80% o鈥檙 gwerth hwn gan fod 100% 鈭 20% = 80%.
Pris gwreiddiol 鈭 20% = pris yn y s锚l.
100% 鈭 20% = 80%.
拢50 = 80%.
Rhanna鈥檙 ddwy ochr ag 80 i ganfod 1%.
拢0.625 = 1%.
Lluosa鈥檙 ddwy ochr 芒 100 i ganfod y pris gwreiddiol.
Y pris gwreiddiol yw 拢62.50.
Gallwn wirio hyn trwy gyfrifo 80% o鈥檙 pris gwreiddiol, a gwirio ei fod yr un peth 芒鈥檙 pris yn y s锚l.
80% o 拢62.50 = 拢62.50 梅 100 脳 80 = 拢50, sy鈥檔 gywir.