Tebygolrwydd trwy arbrawf
Beth sydd o鈥檌 le ar y gosodiad canlynol?
Tebygolrwydd cael \({6}\) wrth daflu dis ydy \(\frac{1}{6}\) felly os tafla i鈥檙 dis \({6}\) gwaith dylwn i gael \({1}\times{6}\) yn union.
Yn ddamcaniaethol mae鈥檙 gosodiad hwn yn wir, ond yn ymarferol efallai na fydd hyn yn wir. Rho gynnig ar daflu dis \({6}\) gwaith 鈥 wnei di ddim cael un \({6}\) bob tro.
Question
Mae Cadi a Si么n yn taflu dis \({30}\) o weithiau yr un.
a) Sawl gwaith fyddet ti鈥檔 disgwyl i Cadi gael \({6}\)?
b) Sawl gwaith fyddet ti鈥檔 disgwyl i Si么n gael \({6}\)?
c) Sawl gwaith fyddet ti鈥檔 disgwyl i Cadi neu Si么n gael \({6}\)?
a) Yn ddamcaniaethol, dylai Cadi gael \({6}\) ar \(\frac{1}{6}\) o鈥檌 thafliadau. Felly, yn ddamcaniaethol dylai hi daflu \({6}\) bum gwaith yn ei \({30}\) tafliad.
b) Dylai Si么n hefyd daflu \({6}\) bum gwaith yn ei \({30}\) tafliad yntau.
c) Gyda鈥檌 gilydd, mae Cadi a Si么n wedi taflu鈥檙 dis \({60}\) o weithiau. Byddet ti鈥檔 disgwyl iddyn nhw gael \({6}\) ar \({10}\) o鈥檙 tafliadau hynny. Ond mae鈥檔 annhebygol iawn fod Cadi a Si么n wedi cael yr un canlyniadau鈥檔 union, neu bod yr un o鈥檙 ddau wedi taflu \({6}\) ar \({5}\) achlysur.
Os ydy arbrawf yn cael ei gynnal am yr ail waith, fydd y canlyniadau ddim o reidrwydd yr un fath bob tro.
Er hynny, mae鈥檔 fwy tebygol bod canlyniadau鈥檙 ddau gyda鈥檌 gilydd yn agosach at y canlyniad disgwyliedig (sef \({10}\times{6}\)) na鈥檜 canlyniadau ar wah芒n.
Mewn geiriau eraill, os wyt ti鈥檔 gwneud nifer fawr o brofion fe gei di ganlyniad mwy cywir.