����ý

Mae tanwyddau ffosil yn cynnwys glo, olew a nwy naturiol. Fe gawson nhw eu ffurfio o weddillion organebau byw miliynau o flynyddoedd yn ôl ac maen nhw’n rhyddhau egni gwres wrth gael eu llosgi. Maen nhw’n anadnewyddadwy. Mae egni cemegol yn cael ei storio ynddyn nhw.

Mae tua thri chwarter y trydan sy’n cael ei gynhyrchu yn y DU yn dod o orsafoedd pŵer sy’n defnyddio tanwyddau ffosil. Mae’r diagram hwn yn dangos trosglwyddiad egni ar gyfer cynhyrchu trydan o danwydd ffosil. Yn yr achos hwn, glo.

Manteision defnyddio tanwyddau ffosil

• Ar hyn o bryd, mae tanwyddau ffosil yn gymharol rad ac mae’n hawdd dod o hyd iddyn nhw. Mae’n bosibl na fydd hyn yn parhau am byth gan fod tanwydd ffosil yn adnodd y mae pen draw iddo.
• Mae llawer o’n hisadeiledd wedi ei gynllunio i ddefnyddio tanwyddau ffosil.

Anfanteision defnyddio tanwyddau ffosil

• Mae tanwyddau ffosil yn adnoddau egni anadnewyddadwy. Mae eu cyflenwad yn gyfyngedig a byddan nhw’n dod i ben yn y pen draw tra bod modd adnewyddu tanwyddau megis pren yn gyson.
• Mae glo ac olew yn rhyddhau nwy sylffwr deuocsid wrth losgi ac yn cyfrannu at law asid.
• Mae tanwyddau ffosil yn rhyddhau carbon deuocsid wrth losgi sy’n ychwanegu at yr effaith tŷ gwydr ac yn cynyddu cynhesu byd-eang. Ar gyfer swm penodol o egni sy’n cael ei ryddhau gan y tri thanwydd ffosil, glo sy’n cynhyrchu’r mwyaf o garbon deuocsid a nwy naturiol sy’n cynhyrchu’r lleiaf o garbon deuocsid.

Dal carbon

Mae dal a storio carbon yn ffordd o atal carbon deuocsid rhag datblygu yn yr atmosffer. Mae’n dechnoleg sy’n esblygu yn gyflym sy’n ymwneud â gwahanu carbon deuocsid oddi wrth nwyon gwastraff. Mae’r carbon deuocsid yn cael ei storio o dan y ddaear wedyn, er enghraifft mewn hen feysydd olew neu nwy megis y rhai o dan Fôr y Gogledd.