����ý

'S e aibhnichean mòra, mòra de dheigh a bhios a' gluasad thar talamh a th' ann an eigh-shruthan. Faodaidh iad an cruth-tìre atharrachadh agus feartan eigheadail mar ����ê�ٱ�s agus coireachan a chruthachadh air beanntan.

San artaigil seo gheibh thu a-mach:

• Dè th' ann an eigh-shruth
• Mar a tha coireachan agus ����ê�ٱ�s air an cruthachadh
• Mar a tha stùc phioramaideach air a cruthachadh
• Mar a chumas tu thu fhèin sàbhailte a' sreap nam beann

Tha an goireas seo freagarrach air topaigean nan ����ܳٳ󲹲�-��ì���� ann an Clas 5, Clas 6 agus Clas 7 (An Dàrna Ìre de Churraicealam airson Sàr-mhathas).

Thig còmhla ri Isla agus Connor agus iad a' dìreadh Bheinn Nibheis agus a' coimhead air feartan bleith eighichte.

• 'S e tomad mòr deighe a' gluasad gu mall air an talamh a th' ann an eigh-shruth.
• Feumaidh eigh-shruth teòthachdan uabhasach fuar agus tòrr sneachda airson a chruthachadh.
• Bidh teòthachd na h-èadhair a' fàs nas ìsle mar as àirde a thèid thu os cionn ìre na mara. Sin as coireach gum faic thu sneachd glè thric air mullaich nam beann.
• 'S àbhaist gum bi eigh-shruthan air an cruthachadh shuas gu h-àrd air beanntan bhon a tha an teòthachd gu math nas ìsle.

Anns an Linn Deighe mu dheireadh, bha Alba glè thric air a còmhdach le eigh-shruthan. Bha iad air an cruthachadh shuas àrd air beanntan agus bhiodh iad a' sruthadh sìos na beanntan, a' cruthachadh choireachan, ����ê�ٱ� agus stùcan pioramaideach.

• 'S e lag air chruth sèithear mòr, gàirdeanach air cliathaich beinne a th' ann an coire. Sin an t-àite anns an deach eigh-shruth a chruthachadh uaireigin.
• Chaidh a' mhòr-chuid de choireachan a chruthachadh ann an Linn na Deighe.
• Bidh bleideagan-sneachda a' cruinneachadh ann an lag. Mar a bhios barrachd sneachda a' tuiteam, bidh an sneachd air a dhlùthadh agus bidh an èadhar air a fàsgadh a-mach às.
• Thar nam mìltean bhliadhnaichean, bidh an sneachd a chaidh a dhlùthadh a' dol na dheigh chruaidh eigh-shruth.
• Bidh an deigh chruaidh eigh-shruthach a' fàs cho trom 's gum bi i a' tòiseachadh air sruthadh sìos a' bheinn. Bidh deigh a leagh agus a tha a-nis na h-uisge fodha a' cuideachadh an eigh-shruth gu gluasad.
• Mu dheireadh, bidh gluasad an eigh-shruth a' bleith uachdar a' choire. Sin bleith eighichte.

Bidh bleith eighichte a' tachairt ann an dà dhòigh:

1. Bidh ����ì�DzԲ���� a' dèanamh balla-cùil a' choire nas caise.
2. Bidh ������è�����𲹲� a' dèanamh lag a' choire nas doimhne.

• Nuair a thèid dà choire a chruthachadh cùl-ri-cùl, thèid rids cas ris an canar ����ê�ٱ� a chruthachadh.
• Nuair a bhleitheas trì coireachan no barrachd beinn cùl-ri-cùl, bidh na h-����ê�ٱ�s a' cruthachadh stùc phioramaideach. Seo an cruth clasaigeach beinne a tha coltach ri pioramaid.

• eigh-shruth - Abhainn mòra, mòra de dheigh a bhios a' gluasad gu mall.
• feartan eigheadail - Feartan cruth-tìre a chruthaich eigh-shruthan.
• coire - Lag air chruth sèithear mòr a bhios air cliathaich beinne. Seo far an deach eigh-shruth a chruthachadh uaireigin.
• ����ê�ٱ� - Rids cas air a chruthachadh nuair a thèid dà choire a chruthachadh cùl-ri-cùl.
• stùc phioramaideach - Nuair a bhleitheas trì coireachan no barrachd beinn cùl-ri-cùl, bidh ����ê�ٱ�s a' cruthachadh stùc phioramaideach. Seo an cruth clasaigeach beinne a tha coltach ri pioramaid.
• ���ù�ٳ󲹻�� - Nuair a tha dà nì no barrachd air am pacadh còmhla gu dlùth, chan eil rùm eatarra. Mar eisimpleir, faodaidh sneachd a bhith air a dhlùthadh agus chan eil rùm eadar na bleideagan airson èadhar.
• bleith - Caitheamh.
• ����ì�DzԲ���� - Nuair a bhios creagan no clachan a' reothadh ri taobhan eigh-shruth. Bidh na creagan agus na clachan air an ����ì�DzԲ���� às an talamh no às aghaidh creige nuair a bhios an t-eigh-shruth a' gluasad. Bidh ����ì�DzԲ���� a' fàgail cruth-tìre eagach às a dhèidh.
• ������è�����𲹲� - Nuair a bhios creagan agus clachan a' steigeadh ri bonn agus taobhan eigh-shruth. Bidh na creagan agus na clachan a' suathadh san fho-chreig (aig bonn an eigh-shruth) agus ann an aghaidhean chreagan (aig taobhan an eigh-shruth) nuair a bhios an t-eigh-shruth a' gluasad.
• Linn na Deighe – Ùine fhada ann an tìm nuair a chaidh teòthachd na Talmhainn sìos gu mòr. Bha uachdar na Talmhainn air a thiodhlacadh fo chlàran mòra deighe. Bha e aig àirde o chionn mu 22,000 bliadhna.
• Rothach - Beinn a tha còrr is 3,000 troigh (914 meatairean) a dh'àirde ann an Alba.

Sa bhidio aig mullach na duilleig, dhìrich Isla agus Connor Beinn Nibheis airson gun sgrùdadh iad bleith eigheadail.

Faodaidh sreap bheanntan a bhith uabhasach cunnartach agus cha bu chòir dhut uair sam bith fheuchainn leat fhèin. Feuch an-còmhnaidh gum bi inbheach ciallach còmhla riut a tha eòlach air sreap.

Bu chòir dhut an-còmhnaidh innse do chuideigin:

1. Càit a bheil thu a' dol
2. An t-slighe a tha thu a' gabhail
3. Cuin a tha dùil agad a bhith air ais

Cuimhnich gun toir thu leat:

• Aodach blàth a tha dìonach air uisge
• Greimean-bìdh sa bheil lùth gu leòr agus deoch
• ��ì��𲹲�
• Toirds
• Stuth ciad chobhair
• Map
• Combaist

Faigh a-mach tuilleadh:

Dealbhaich fhèin beinn 3sh.

Cuir do sgilean ealain agus dealbhachaidh gu feum agus cruthaich stùc beinne 3sh. Feuch an tèid agad air feartan eigheadail, mar coireachan agus ����ê�ٱ�s, a chur air a' bheinn agad?

Smaoinich dè an seòrsa stuthan a dh'fheumas tu.

Seo beagan cuideachaidh le dòighean dealbhaidh a' cleachdadh pàipear: Design techniques: Paper cutting