Siarad drwy fy het.
'Dwi 'di cael blynyddoedd o brofiad o siarad drwy fy het, ond 'dwi erioed wedi gweld gymaint o hetiau lliwgar i'w gwisgo tra roeddwn i'n siarad ag a welais i dros y Pasg ym mhentref Derwen Gam.
Hwn oedd y pentref a anfarwolwyd yn y saithdegau mewn cân brotest gan Edward H. yn erbyn yr arwerthwyr oedd yn gwerthu tai yn y pentref i fewnfudwyr o Loegr, tra 'roeddan ni'r Cymry taeogaidd yn gadael i'r pentref farw ar ei draed. Dipyn o ddeud. Ond ddeng mlynedd ar hugain yn ddiweddarach, mae'r pentref yn dal ar ei draed, a theuluoedd ifainc Cymreig ydi'r menfudwyr bellach, ac mae'r Saesnon sy'n byw yn y pentref wedi ymdoddi'n hapus i'r gymdeithas.
Dyna'r neges ges i pan es i draw i'r Shed ar gwr y pentref i ddathlu'r Pasg, drwy wisgo het wyrion, chwilio am wyau a bwyta llond plat o frechdanau wy a salmon. Lot o hwyl, sgwrsio difyr, a llond bol o fwyd. Pasg i'w gofio.
Yn Abergwaun y bydda i ddydd Gwener ac yna ddydd Sadwrn yng Ngasnewy' Bach yn dadorchuddio cofeb ac fe gewch chi'r hanes i gyd ar Radio Cymru.
A chofiwch, os da chi am i'r fan a fi ddwad i'ch ardal chi i roi sylw cenedlaethol i'r hyn sy'n digwydd acw, anfonwch ebost at hywel@bbc.co.uk
Hanesion 