´óÏó´«Ã½

Mae'r ugeinfed o Ebrill 2011 yn ddiwrnod hanesyddol yn hanes rheilffordd Eryri.
Ar y diwrnod yma y bydd y rhan ola o'r lein rhwng Caernarfon a Phorthmadog yn cael ei hagor yn swyddogol.

Trên bach Eryri yn barod i fynd ar ei daith

Ond fe fues i'n ddigon ffodus i fynd ar y daith wythnos yn ôl yng nghwmni'r archifydd Gareth Heulfryn, a dau o'r gwirfoddolwyr brwd, Elwyn Jones a Tony Williams, taith oedd yn mynd a ni drwy un o'r ardaloedd harddaf yng Nghymru.

Gareth Heulfryn, Elwyn Jones a Tony Williams yn sgwrsio yn ystod y daith i Borthmadog ar y trên

Drwy barc Eryri, heibio godre'r Wyddfa, a'r pentre' lle claddwyd un o gŵn enwoca'
Cymru - Beddgelert, trwy Fwlch Aberglaslyn, gan gynnwys pen y daith ddwy awr a
hanner yn ddiweddarach.

Mae golygfeydd anhygoel i'w gweld ar y daith ar y trên o Gaernarfon i Borthmadog

Mae hanes y 'lein' yn cychwyn yn y flwyddyn 1863 pan oedd tramiau yn cael eu tynnu gan geffylau o Borthmadog i chwareli Croesor.

Yna ym 1877, agorwyd Rheilffordd Fechan Gogledd Cymru i gario teithwyr o Dinas, rhyw dair milltir o Gaernarfon i Rhyd Ddu.

Ac yn ôl Gareth Heulfryn, fe fyddai Syr Tomos Parry Williams yn teithio ar y trên bach yn aml iawn, yn ôl i Ryd Ddu, gan feddwl am odlau i'w sonedau ar y ffordd, mae'n bur debyg.

Ym 1923 ffurfiwyd The Welsh Highland Railway, ('doedd 'na ddim enw Cymraeg ar y pryd) ond oes fer iawn fu i'r fenter ac ar ôl 4 blynedd aeth yr hwch drwy'r siop, a'r trên i'r seidin!

Bu'n rhaid aros am y trên nesa am ddeugain mlynedd, fwy neu lai, ac aethpwyd ati i ail agor y lein ac ychwanegu darnau ati, nes iddi hi gyrraedd gorsaf Dinas yn 2003.

Felly llongyfarchiadau i'r holl wirfoddolwyr sydd wedi gweithio mewn hindda a
drycin i sicrhau, fod y lein fach wedi cyrraedd pen ei thaith yn 2011, a hi roes i
rheilffordd Eryri.

Cewch glywed y sgwrs ges i gyda Gareth Heulfryn, Elwyn Jones a Tony Williams ar y daith o Gaernarfon i Borthmadog ar raglen Nia Roberts ar ddydd Mercher Ebrill yr 20fed.

Prysurdeb Trenau Eryri

E-bostiwch fi gyda'ch straeon - hywel@bbc.co.uk

• Llyfrnodi gyda
• |
• |
• |
• |
• - Beth yw hwn?