´óÏó´«Ã½

Roedd Cyngor Sir Caerffili wedi gweithredu yn anghyfreithlon wrth 'brynu' hawliau lwfans gyrru a gwyliau gan uwch swyddogion, yn ôl archwiliwr annibynnol.

Dywedodd Swyddfa Archwilio Cymru bod y penderfyniad i dalu swyddogion oedd yn fodlon cael gwared ar eu hawliau i lwfans, wedi ei wneud heb yr awdurdod priodol, ac yn groes i reolau'r Cyngor.

Wrth gyhoeddi adroddiad yr ymchwiliad, dywedodd SAC ei fod yn amlygu "methiant mewn trefniadau llywodraethu yn y Cyngor ac at ddiffygion yn y prosesau a fabwysiadodd wrth wneud y taliadau hyn".

Mae'r Cyngor wedi dweud y byddan nhw'n gwneud ymchwiliadau pellach, ac yn gweithredu os oes angen.

Dywedodd adroddiad interim gan SAC yn gynharach eleni bod Cyngor Sir Caerffili wedi gwneud taliadau anghyfreithlon gwerth miloedd o bunnau.

Roedd rhan o hynny yn ymwneud a 'phrynu' hawliau swyddogion y cyngor i gael Lwfans Defnyddiwr Car Hanfodol (ECUA) a Lwfans Gwyliau Blynyddol (ALA) yn ôl.

Roedd y cyfrifon ar gyfer 2012-13 yn dangos bod y £218,563 wedi ei roi i swyddogion am lwfansau gyrru a gwyliau.

Yn ôl yr archwilydd, Anthony Barrett, roedd y Cyngor wedi gweithredu mewn ffordd anghyfreithlon oherwydd tri rheswm:

Dywedodd yr Archwiliwr, Anthony Barrett, ei fod wedi cyhoeddi'r adroddiad er mwyn tynnu sylw'r cyhoedd at fethiannau'r Cyngor.

"Mae gan y Cyngor wersi amlwg i'w dysgu ynghylch y prosesau a ddilynwyd wrth benderfynu talu'r Prif Swyddogion am eu hawliau i lwfans car a gwyliau blynyddol," meddai.

"Mae natur anffurfiol y cyfarfodydd a'r penderfyniadau, y gwrthdaro buddiannau, y diffyg cofnodi, y methiant i ddilyn cyngor a chyhoeddi penderfyniadau, - mae'r rhain i gyd yn destun pryder sylweddol ac mae angen i'r cyhoedd fod yn ymwybodol o'r hyn sydd wedi digwydd.

"Mae gan y Cyngor fis yn awr i ymateb i'r adroddiad ac i dynnu sylw at y camau y mae'n ei gymryd er mwyn sicrhau nad yw hyn byth yn digwydd eto."

Mae Prif Weithredwr dros dro'r Cyngor wedi croesawu'r adroddiad, gan gyfaddef bod methiannau wedi digwydd gan swyddogion y Cyngor wrth beidio â dilyn rheolau.

"Mae'r mater yma yn dyddio yn ôl i 2012 a dylid nodi bod y Cyngor wedi cyfeirio'r mater at archwilwyr yn wirfoddol ym mis Ebrill 2013," meddai Stuart Rosser.

Dywedodd Mr Rosser y byddai adroddiad pellach ar ddulliau rheoli gan SAC yn y flwyddyn newydd, ac ychwanegodd:

"Bydd y Cyngor nawr yn ystyried cynnwys yr adroddiad yn ofalus a bydd cyfarfod o'r Cyngor yn cael ei gynnal ym mis Ionawr lle bydd swyddogion yn trafod pa gamau pellach sy'n addas."

Dywedodd y Cynghorydd Colin Mann, arweinydd Plaid Cymru yn y cyngor, bod ymddygiad y grŵp yn yr achos yma yn "gwbl annerbyniol".

"Mae gan unrhyw un sydd mewn swydd gyhoeddus y ddyletswydd i sicrhau bod arian cyhoeddus yn cael ei wario er budd y cyhoedd.

"Mae angen i'r Cyngor ystyried os bydd yr arian gafodd ei roi yn anghyfreithlon gael ei ad-dalu. Nid yw'n dderbyniol i unrhyw un gafodd arian yn y ffordd yma i'w gadw."

Ychwanegodd bod ei ffydd yn y Cyngor wedi diflannu, a bod angen ymchwiliad pellach i weld os gafodd fwy o daliadau anghyfreithlon eu gwneud.

"Mae'r holl sefyllfa yn sgandal ac mae gan y cyhoedd yr hawl i deimlo dicter fel ydw i."

Dywedodd Cadeirydd y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus, Darren Millar AC, bod yr adroddiad gan SAC yn peri pryder mewn cyfnod lle mae toriadau mawr ar gyllidebau awdurdodau lleol.

"Gan fod bygythiad i'r prif wasanaethau, a staff gwerthfawr yn wynebu'r posibilrwydd o golli eu swyddi neu fod eu cyflogau'n cael eu rhewi am gyfnod hir, dylai pob uwch-reolwr yn y sector cyhoeddus arwain drwy esiampl. Yn anffodus, ymddengys nad dyna fel y mae pethau yng Nghyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili.

"Nawr, yn fwy nag erioed, mae'n hollbwysig ein bod yn cael pob un dafn o werth o bob punt o arian cyhoeddus.

"Bydd y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus yn ystyried y canfyddiadau hyn fel rhan o'i ymchwiliad ehangach i gyflogau uwch-reolwyr yn sector cyhoeddus Cymru, a bydd yn cyhoeddi adroddiad y flwyddyn nesaf."