´óÏó´«Ã½

Mae Aelod Seneddol sy'n arwain ymchwiliad i beiriannau hap chwarae fixed odds wedi dweud wrth ´óÏó´«Ã½ Cymru eu bod yn "beryglus".

Mae Carolyn Harris, AS Dwyrain Abertawe, yn galw am adolygiad o'r peiriannau gamblo electronig, sydd i'w gweld mewn siopau betio ledled y wlad, gan lywodraeth y DU.

Mae'n dweud eu bod nhw yn dod â swm "syfrdanol" o arian i'r bwcis, ond fod y peiriannau yn gallu arwain at ymddygiad gwrthgymdeithasol a bod pobl sy'n gaeth yn gallu colli miloedd o bunnau mewn un sesiwn.

"Mae'r peiriannau yma yn gallu cymryd £100 punt bob 20 eiliad: mae hynny'n £300 mewn munud," meddai.

"A tydi'r peiriant ddim yn rhoi cyfle i'r unigolyn i stopio a meddwl be' maen nhw'n wneud. Mae e mor sydyn, jyst pwyso botwm."

Mae peiriannau hap chwarae fixed odds wedi bod ar y stryd fawr ers dechrau'r mileniwm ac maen nhw'n dod â £7bn i'r diwydiant yn flynyddol, gan gynnwys £1.7bn o elw.

Mae rheolau'r llywodraeth yn cyfyngu'r nifer o beiriannau y gall cwmnïau eu gosod mewn siop i bedwar.

Ond mae beirniaid yn dweud fod hynny wedi arwain at glwstwr o siopau mewn trefi wrth i'r cwmnïau geisio cynyddu'r nifer o'r peiriannau ar y stryd fawr.

Mae Ms Harris yn dweud fod y bwcis wedi agor mwy o siopau mewn ardaloedd difreintiedig, a bod y peiriannau wedi newid delwedd y diwydiant i'r cyhoedd.

"Pan oedd y bwcis yn cynnig rasio ceffylau a chŵn, roedden nhw'n rhan annatod o'r gymuned. Nawr nhw yw pla'r gymuned," meddai.

"Mae angen ailwampio ac adolygu'r peiriannau a dod o hyd i ateb fydd yn helpu i ddelio â'r problemau sy'n dod wedyn, fel ymddygiad gwrthgymdeithasol, prosesu arian anghyfreithlon a thrais, hyd yn oed os nad yw'r atebion yn mynd i blesio'r bwcis."

Mae ´óÏó´«Ã½ Cymru wedi siarad gydag unigolion sy'n gaeth i gamblo sy'n disgrifio'r peiriannau fel "crac cocên" y diwydiant.

Mae awgrymiadau cryf fod Llywodraeth San Steffan ar fin cyhoeddi adolygiad o'r peiriannau.

Mewn datganiad dywedodd llefarydd o'r Adran Diwylliant, y Cyfryngau a Chwaraeon: "Rydym yn parhau i fonitro effeithlonrwydd rheoliadau gamblo sy'n bodoli yn barod, ac fe fyddwn yn cymryd camau pellach os oes angen."

Dywedodd Malcolm George o Gymdeithas Bwcis Prydain bod y cwmnïau yn derbyn bod adolygiad gan y llywodraeth yn debygol.

"Am sawl rheswm, bydden ni'n croesawu dadl wedi'i seilio ar dystiolaeth," meddai.

"Mae'n hawdd iawn i'r lobi gwrth gamblo gyflwyno honiadau cryf, ond sy'n anghywir am y diwydiant.

"Mae'r peiriannau yma mewn siopau betio ers 15 mlynedd... Mae adolygiadau wedi digwydd o'r blaen a phan mae'r dystiolaeth yn cael ei gyflwyno i'r llywodraeth maen nhw'n dod i'r un canlyniad: mae'n gwbl gywir eu bod nhw yna."