´óÏó´«Ã½

Mae'n amser "hawlio gwleidyddiaeth yn ôl" wedi misoedd lle bu iaith lled-hiliol yn dod yn fwyfwy cyffredin, yn ôl arweinydd Plaid Cymru Leanne Wood.

Wrth i gynhadledd flynyddol y blaid agor fore Gwener yn Llangollen, bydd Ms Wood yn dweud bod yr amser wedi dod i gymryd safiad yn erbyn rhethreg gwrth-fewnfudo.

Yn ôl Ms Wood mae cyfle i'r blaid ennyn gwleidyddiaeth fwy positif ac agored.

Ond mae hi'n feirniadol o'r trywydd y mae trafodaeth wleidyddol wedi'i dilyn ers y bleidlais i adael yr Undeb Ewropeaidd ym mis Mehefin.

"Bob yn dipyn, ry'n ni'n clywed iaith hiliol yn dod yn fwy ac yn fwy arferol," meddai wrth ´óÏó´«Ã½ Cymru.

"Ry'n ni'n gweld cynnydd mewn troseddau casineb, rhethreg wrth-fewnfudo sydd i'w weld yn rhai o'r papurau Prydeinig, ac mae hyn yn f'arswydo a dweud y gwir.

"Dw i am weld pobol yng Nghymru yn hawlio gwleidyddiaeth yn ôl. Rhaid rhoi'r cyfle i bobl y wlad hon i benderfynu'n dyfodol cenedlaethol."

'Gwleidyddiaeth hyll'

Ychwanegodd: "Fe welon ni yng nghynhadledd y Ceidwadwyr - yr iaith, yr ymgais i feddiannu tir UKIP; mae hyn yn egin i wleidyddiaeth hyll, ranedig, cenedlaetholaidd.

"Mae modd bod yn llawer mwy positif, mwy byd-eang yn ein meddylfryd, a mwy goddefgar nag y bu gwleidyddiaeth yn ddiweddar."

Ers etholiad y Cynulliad ym mis Mai mae Plaid Cymru wedi dod i gytundeb â llywodraeth leiafrifol Llafur ym Mae Caerdydd er mwyn pasio deddfwriaeth a chyllidebau.

Yr wythnos hon cytunwyd gwariant o £119m ar flaenoriaethau Plaid Cymru - gan gynnwys mwy o wario ar lywodraeth leol - yng nghyllideb 2017-18.

Ond bydd y pwyso a'r mesur yn parhau wedi i gyn-arweinydd y blaid, Dafydd Elis-Thomas benderfynu gadael y blaid wythnos yn ôl, gan gynnig beirniadaeth hallt o arweinyddiaeth Ms Wood.

Mae Ms Wood ei hun hefyd wedi codi gwrychyn ambell i aelod drwy awgrymu fod clymblaid ffurfiol â'r blaid Lafur yn parhau'n opsiwn sy'n cael ei drafod o fewn y grŵp yn y Cynulliad - sydd ddim yn syniad sydd at ddant pawb.