´óÏó´«Ã½

Pentref gwledig ger Llangollen yw un o'r cyntaf drwy'r byd i gael cymorth drôn er mwyn sicrhau cysylltiad band-eang ffeibr tra chyflym.

Roedd rhaid defnyddio'r drôn er mwyn cludo cêbl ffeibr i 20 o dai a busnesau mewn rhan anghysbell o bentref Pontfadog yn Nyffryn Ceiriog.

Mae trigolion lleol yn cyfeirio at yr ardal fel yr 'Ochr Dywyll' oherwydd heriau daearyddol y dyffryn.

Roedd llethrau serth, coedwig drwchus ac afon yn gwneud hi'n amhosib i beirianwyr gloddio ffosydd traddodiadol ar gyfer gosod y cêbl, ac yn eu hatal rhag darparu gwasanaeth di-wifr.

Ond ar ôl cysylltu'r cêbl i'r drôn gyda lein bysgota, roedd yn bosib gollwng y cêbl o uchder o 100 metr ar ben coed, a'i lusgo gyda chymorth rhaff at yr 20 eiddo.

Prif beiriannydd cangen Openreach o gwmni BT, Andy Whale, wnaeth arwain y tîm yn Nyffryn Ceiriog.

Dywedodd: "Fe wnaethon ni lwyddo i gysylltu'r pentref cyfan yng ngwaelod y dyffryn, ond roedd cyrraedd 20 o dai i fyny un ochr o'r dyffryn yn fwy o her.

"Petasai wedi bod yn bosib gosod y cêbl yn y ffordd arferol, fe fyddai'r broses wedi cymryd dyddiau, ond y tro hyn fe gymrodd lai nag awr."

Ychwanegodd bod treialu technegau a thechnolegau newydd yn gyson yn helpu lleihau'r gost o ddarparu cysylltiadau band-eang ffeibr mewn mannau oedd mor anghysbell y bu'n amhosib cyfiawnhau'r gost a'r ymdrech hyd yn hyn.

Un o'r trigolion cyntaf ym Mhontfadog i elwa ydy Chris Devismes, sydd â dau fab yn eu harddegau.

Dywedodd bod trafferthion yn codi'n aml pan roedd y tri'n ceisio mynd ar-lein ar yr un pryd, a bod y cysylltiad newydd wedi gwneud byd o wahaniaeth.

"Ro'n i'n arfer paratoi swper yn yr amser roedd hi'n cymryd i ddanfon ffeil. Erbyn hyn, mae ond yn cymryd eiliadau."

Dywedodd Ed Hunt, rheolwr rhanbarthol Openreach, bod Pontfadog "yn esiampl wych... o beidio rhoi'r ffidil yn y to".

"Hyd y gwyddwn, dydy'r dechneg yma heb ei defnyddio unrhyw le arall yn y byd i ddarparu cysylltiad band-eang sefydlog yn yr un amgylchiadau ac rydym am weld os fydd modd gwneud yr un peth mewn cymunedau eraill."