'Cynllun pwysig' i achub cregyn gleision perlog prin

Ffynhonnell y llun, Cyfoeth Naturiol Cymru

Disgrifiad o'r llun, Does dim llawer lefydd yng Nghymru lle mae'r gregyn gleision d诺r croyw hyn yn tyfu'n wyllt

Mae gwyddonwyr wrthi'n ceisio achub un o'r mathau prinnaf o gregyn gleision yng Nghymru.

Mae 1,300 o gregyn gleision perlog ifanc yn cael eu magu mewn deorfa ym Mhowys gan Gyfoeth Naturiol Cymru fel rhan o raglen fridio arbennig.

Bwriad cadwraethwyr ydy rhyddhau'r cregyn yn 么l i afonydd Cymru, gan wydroi'r tranc sy'n eu hwynebu.

"Mae hwn yn gynllun pwysig oherwydd y bygythiad i ddyfodol cregyn gleision perlog," meddai Dr John Taylor, arbenigwr pysgodfeydd yr asiantaeth.

"Mae 'na brinder dybryd o gregyn gleision ifanc yn ein hafonydd erbyn hyn, ac mae'r rheiny sydd yno rhwng 50 a 60 oed. Dydyn ni heb ddod o hyd i gregyn ifanc ers degawdau."

Disgrifiad o'r llun, Dr John Taylor yn dal un o'r cregyn h欧n sy'n cael eu defnyddio i fagu rhai ifanc yn y ddeorfa

Er bod y rhywogaeth yn cael ei warchod gan y gyfraith, dim ond mewn rhannau gogleddol o'r afon Mawddach a thua de'r afon Gwy mae modd gweld y cregyn gleision perlog yn tyfu.

"Rydyn ni angen mwy o gymorth er mwyn sicrhau dyfodol i'r rhywogaeth yma o gregyn gleision, achos mae newid yn yr hinsawdd a chymdeithas yn gyffredinol yn fygythiad," ychwanegodd Mr Taylor.

Mewn deorfa yn Aberhonddu mae arbenigwyr wedi llwyddo i fagu cregyn ifanc drwy ddefnyddio technegau sydd wedi cael eu llunio yn Norwy a Luxembourg. Mae'n cynnwys trosglwyddo'r cregyn bach i dybiau'n llawn algae a gwaddod.

Mae'r cregyn yn tyfu yno nes eu bod yn barod i gael eu rhyddhau, ond mae'r rheiny sydd yn gyfrifol am y cynllun yn dweud eu nhw eto i benderfynu ar safleoedd addas ar gyfer y cregyn gleision bach newydd.