´óÏó´«Ã½

Mae eogiaid ifanc wedi cael eu cofnodi mewn rhan o Afon Elan ym Mhowys am y tro cyntaf ers degawdau.

Cafodd eogiaid a brithyll brown o dan flwydd oed eu gweld yn yr afon ychydig islaw Pentre-elan.

Mae'n dilyn cynllun tair blynedd i adfer ecoleg ar ddarn 4.3 milltir o'r afon islaw argaeau Cwm Elan.

Sefydliad Y Wysg a'r Gwy, Dŵr Cymru a Chyfoeth Naturiol Cymru sydd wedi bod yn gyfrifol am y gwaith.

Dywedodd llefarydd ar ran y cynllun: "Mae gweld eogiaid ifanc yno yn arwydd ein bod yn symud i'r cyfeiriad cywir.

"Er hynny dyw'r gwaith ddim wedi ei orffen. Rhaid i ni barhau i ychwanegu graean er mwyn cwblhau beth sydd eisoes wedi bod yn gynllun llwyddiannus iawn, a pharhau i fonitro'r canlyniadau."

Cafodd argaeau Elan eu hadeiladu yn 1905, ac maen nhw wedi atal cyflenwad y graean naturiol i ran isaf Afon Elan. Ers hynny mae'r graean oedd yno wedi cael ei olchi i ffwrdd.

Dyna oedd yn angenrheidiol i fywyd yr afon, ond dros y ddwy flynedd ddiwethaf mae 2,300 tunnell o raean wedi cael ei roi yn yr afon.

Dangosodd arolygon cychwynnol yn 2017 fod bywyd gwyllt yn dechrau dychwelyd i'r ardaloedd graeanu.

Bellach mae pysgod ifanc wedi cael eu cofnodi yno am y tro cyntaf ers i'r monitro ddechrau yn y 1970au cynnar.

Mae cynnydd mawr wedi bod hefyd yn nifer yr eogiaid ymhellach i lawr yr afon.