´óÏó´«Ã½

Mae nifer y bobl ddigartref yng Nghaerdydd ar ei lefel uchaf ers degawdau, yn ôl ymgyrchydd fu'n gaeth i gyffuriau tra'n byw ar y stryd.

Bu farw o leiaf 11 person digartref ar strydoedd Cymru yn 2017, yn ôl data newydd gan y Swyddfa Ystadegau Gwladol.

Mae cyfradd y bobl ddigartref yn ardaloedd difreintiedig Cymru dros dair gwaith y lefel mewn ardaloedd breintiedig, yn ôl y ffigyrau.

Dywedodd Mathew Hancock, 37, ei fod yn ceisio osgoi canol y ddinas pan fo hynny'n bosib am ei fod yn ei atgoffa o atgofion poenus.

"Mae'n well gen i beidio dod allan yma a gweld y boen - bob man chi'n edrych mae 'na ddioddef," meddai.

Roedd Mr Hancock yn byw ar y stryd ag yntau ond yn 14 oed, cyn mynd yn gaeth i gocên.

"Roedd e'n erchyll - ro'n i'n fferru a doedd gennych chi neb allwch chi droi ato," meddai.

"Ro'n i'n gaeth i gocên yn 15 oed, ac am 19 mlynedd bu'n faich ar fy mywyd.

"Ond yn yr 19 mlynedd yna, doedd hi erioed mor ddrwg ag y mae hi nawr."

Mae Mr Hancock bellach yn rhydd o'r cyffuriau, ac yn cynnig ei amser - a'i arian - i helpu'r rheiny sy'n byw ar y stryd.

Dywedodd fod gwasanaethau sy'n helpu'r digartref yn ei chael yn anodd ymdopi gyda chyllidebau llai oherwydd toriadau, er bod y galw'n cynyddu'n sylweddol.

Ychwanegodd bod cyffuriau rhad yn ychwanegu at y straen sydd ar y gwasanaethau sy'n eu cefnogi.

Daeth i'r amlwg ym mis Ionawr bod pobl ddigartref yng Nghaerdydd yn dewis byw mewn pebyll yn hytrach na mynychu canolfan loches Huggard, gan honni bod y lle yn llawn cyffuriau a lladron.

"Does 'na ddim digon o lety yno - dim gwelyau a dim lle ar y llawr. Os ewch chi lawr yno ar ôl hanner nos byddech chi'n llefain," meddai Mr Hancock.

"Pan does 'na ddim lle ar y llawr, mae pobl yn cysgu y tu allan. Mae'n dorcalonnus."