´óÏó´«Ã½

Bydd pwyllgor cynllunio Cyngor Abertawe yn penderfynu ar dynged cynllun i adeiladu llosgydd gwastraff newydd yn Llansamlet ddydd Mawrth.

Mae'r cynnig yn cael ei wrthwynebu gan nifer o drigolion yr ardal yn sgil pryderon am iechyd pobl leol, a pha mor agos byddai'r safle i ysgol gyfagos.

Ond mae'r cyngor yn dweud nad ydi'r bwrdd iechyd a'r corff rheoli llygredd lleol yn cefnogi'r pryderon hynny.

Mae Llywodraeth Cymru wedi gwrthod galwadau i alw'r cais i mewn, gan bwysleisio mai cyfrifoldeb yr awdurdod ydi dod i benderfyniad.

Mae cwmni rheoli gwastraff, Biffa, am i'r llosgwr gwastraff gymryd lle warws gwag ym Mharc Menter Abertawe.

Maen nhw'n dweud y byddai'r llosgwr yn prosesu 21,000 tunnell o wastraff diwenwyn, ac yn creu 15 swydd llawn amser.

Ond daeth 2,500 o lythyrau yn gwrthwynebu'r cynnig i ddwylo'r cyngor yn dilyn ymgynghoriad cyhoeddus - gyda'r mwyafrif yn nodi pryderon am lygredd aer, a pha mor agos fyddai'r safle i ysgol a thir naturiol.

Serch hynny, mae Biffa yn mynnu bod lefelau llygredd y llosgwr yn is na'r rhai sy'n cael eu gosod gan safonau ansawdd aer y Deyrnas Unedig.

Mae Wayne Bellamy, yn byw gerllaw gyda'i wraig a'i ferch fach sy'n dioddef o asthma.

Mae'n dweud bod ansawdd aer gwael yn achosi i asthma ei ferch waethygu, a bod agosatrwydd y safle i'w hysgol yn peri gofid iddo.

Dywedodd wrth ´óÏó´«Ã½ Cymru ei fod yn teimlo mai'r "unig ffordd o ddianc rhag hyn ydi symud tÅ·".

"Rydym ni mewn pant yn fan hyn, lle mae'r llygredd yn cyrraedd ac yn aros".

Mae'r AC Bethan Sayed yn beirniadu'r llywodraeth am beidio â galw'r cais i mewn.

"Mae'n eironig bod Llywodraeth Cymru wedi datgan bod 'na argyfwng hinsawdd ac mae'r llosgydd yma yn mynd i fod yn llosgi pethau sy'n gallu cael eu hailgylchu", meddai.

Dywedodd y Llywodraeth eu bod wedi "ystyried y cais cynllunio yn fanwl" ond bod galw'r cais i mewn ddim yn angenrheidiol.

Mae adroddiad swyddogion cynllunio yn dweud bod y cynnig yn "dderbyniol mewn egwyddor, gan ei fod o fewn ardal fasnachol a diwydiannol".

Maen nhw'n nodi na fyddai'r llosgydd yn "cael effaith ar iechyd dynol, nac chwaith yn cael effaith amgylcheddol difrifol".

Ond cafodd "pryderon arwyddocaol" eu codi am ansawdd yr aer a'r effaith ar iechyd, yn ôl y swyddogion.

Er gwaethaf hynny, maen nhw'n dweud bod y bwrdd iechyd lleol ac isadran rheoli llygredd Cyngor Abertawe wedi dweud na fyddai'r llosgwr yn cael "effaith nodweddiadol" ar y materion hynny.