´óÏó´«Ã½

Fe ddylai teuluoedd plant a phobl ifanc sy'n gorfod teithio i Loegr am driniaeth canser gael cymorth i dalu am gostau teithio, yn ôl Cynghrair Canser Cymru.

Mae 'na amcangyfrif fod teuluoedd yn y gogledd yn gwario £600 ar gyfartaledd yn teithio i ysbytai yn Lerpwl neu Fanceinion.

Er bod 'na uned arbenigol i bobl ifanc sydd â chanser yng Nghaerdydd, does dim uned debyg yn y gogledd, sy'n golygu bod yn rhaid i deuluoedd deithio am driniaeth.

Mae Llywodraeth Cymru'n dweud bod modd i rai teuluoedd wneud cais am gymorth ar gyfer costau teithio os ydyn nhw'n cyrraedd meini prawf, fel hawlio budd-daliadau.

Fe ddywedodd cadeirydd Cynghrair Canser Cymru (CCC), Richard Pugh, wrth ´óÏó´«Ã½ Cymru: "Rhywun sydd yn y gogledd sy'n gorfod mynd i Lerpwl, mae'n costio cannoedd o bunnoedd y mis gyda phobl yn mynd nôl a blaen, jest am driniaeth.

"Os chi'n edrych ar ôl plentyn chi'n gorfod cael amser o'ch gwaith, aros dros nos. Mae'n effaith mwy ar yr holl deulu."

Er bod uned arbenigol i bobl ifanc gyda chanser yn yr Ysbyty Athrofaol yng Nghaerdydd - dyma'r unig un yng Nghymru.

I deulu claf ifanc sy'n byw ar Ynys Môn ac sy'n gorfod teithio 200 milltir i Ysbyty Alder Hey yn Lerpwl am driniaeth, amcangyfrif elusen CLIC Sargent ydy bod costau teithio o £600 y mis ar gyfartaledd.

Dywedodd Alison Rowlands - mam Elin, gafodd ddiagnosis o ganser - ei fod yn sioc enfawr i'r teulu.

"Rydym yn dod o Ynys Môn a ddim yn teithio llawer i feddwl ein bod wedyn yn gorfod mynd i Lerpwl," meddai.

"Ar y pryd, roedd yn boen mawr i ni ddreifio yno a doedd y car oedd gennym ni ar y pryd ddim y gorau i deithio'n bell, ond doedd gennym ni ddim y pres i brynu car gwell chwaith.

"Roedd yn costio i ni fynd i Lerpwl bedair gwaith yr wythnos, mi oedd rhywfaint o help gan unrhyw un yn unrhyw le yn help mawr i ni.

"Bysai cael cronfa yn help mawr i bobl, mi fase'n help iddyn nhw adjustio pethau ac yn help iddyn nhw deithio'n ôl ac ymlaen."

Mae CCC yn galw ar Lywodraeth Cymru i greu cronfa, i helpu teuluoedd gyda chostau teithio.

Yn ôl Mr Pugh: "Rydyn ni eisiau gweld cronfa ar gyfer teuluoedd. Dydy'r gost ddim yn enfawr, rhyw £250,000 y flwyddyn.

"Ond mae'r effaith ar y teulu - gyda'r arian yna - yn enfawr.

"Bydd pob plentyn yn gallu mynd i'r lle cywir am y cymorth cywir ac felly os oes modd helpu nhw, bydd hynny'n grêt."

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru: "Gall teuluoedd fod yn gymwys i hawlio cymorth ar gyfer costau teithio gan y GIG os bydd yn rhaid i'w plentyn fynd i'r ysbyty i gael triniaeth gan y GIG.

"Rydym wedi ymrwymo i ddarparu gofal rhagorol ar gyfer plant a phobl ifanc ond rydym yn cydnabod weithiau bydd rhaid i deuluoedd deithio y tu allan i ardal eu bwrdd iechyd.

"Er ein bod yn gwerthfawrogi'r effaith y mae hyn yn ei chael ar deuluoedd, mae hefyd yn bwysig sicrhau bod plant a phobl ifanc yn gallu derbyn gofal arbenigol am yr hyn sy'n aml yn gyflyrau cymhleth gan wasanaeth cynaliadwy."