´óÏó´«Ã½

Cafoddd menyw yn Aberystwyth gais i adael ei stodin ym marchnad y dref wedi iddi ddychwelyd o wyliau yn Taiwan o achos ofnau am coronafeirws.

Dywedodd Su Chu Lu "nad ydw i'n firws", a bod y digwyddiad wedi peri loes iddi.

Roedd Ms Lu yn agor ei stondin yn Neuadd y Farchnad yn Aberystwyth pan ddaeth tri o stondinwyr eraill ati a dweud wrthi am adael yr adeilad er mwyn mynd i gwarantîn, meddai.

Dywedodd llefarydd ar ran y farchnad mai "lleiafrif" o fasnachwyr oedd yn gyfrifol.

Yn ôl un perchenog stondin, oedd ddim am roi ei enw, roedd masnachwyr oedd ddim yn gyfrifol am y sylwadau wedi derbyn sylwadau a llythyrau dirmygus eu hunain yn eu cyhuddo o fod yn hiliol.

Mae rhai stondinau wedi codi posteri yn datgan eu cefnogaeth i Ms Lu, gan gynnwys David Gilbert, sy'n dweud fod y sefyllfa wedi bod yn un "warthus".

"Fe wnes i roi fy nghefnogaeth barhaus i Su Chu Lu yn syth...mae hyn wedi ei achosi gan leiafrif yn neuadd y farchnad," meddai.

Dywedodd Ms Lu: "Mae'n dros 1,000km i Taiwan dros dir, ond fe ddywedodd un dynes (oedd wedi gwrthwynebu ei phresenoldeb) fod 'hynny yn agos hefyd'.

"Roeddwn i am fynd i mewn i siarad gyda masnachwr arall, ond fe wnaeth gloi y drws a nid oedd am fy ngadael i mewn, ond dyna oedd ei eiddo ac felly mae ganddo'r rhyddid i fy ngwrthod.

"Y diwrnod canlynol fe wnaeth masnachwyr wneud sylwadau fel y dyliwn i aros adref, felly fe wnes i aros adref. Ac yna ar fy niwrnod cyntaf yn ôl fe ddes i mewn i baratoi ac fe wnaeth dyn ofyn i fi adael yr adeilad yn syth, gan ddweud 'fe allech chi roi pawb mewn perygl'.

Dywedodd Ms Lu ei bod wedi datgan yn eglur unwaith eto nad oedd hi wedi bod yn China, gan ychwanegu:

"Fe nes i ddweud 'na, does ganddo chi ddim hawl i ofyn i mi adael, dydw i ddim yn gadael yr adeilad os nad yw'r heddlu neu'r awdurdodau yn dod i fy ngorfodi.

"Roeddwn wedi fy ysgwyd ac roedd yn emosiynol iawn, ac rwy'n flin."

Mae Su Chu Lu wedi bod yn rhedeg stondin yn y farchnad yn Aberystwyth ers 15 mlynedd.

Dywedodd bod cyfarfod wedi ei gynnal i benderfynu os byddai Ms Lu yn cael caniatâd i ddod i'r adeilad, ond fe ddywedodd masnachwyr eraill nad oeddynt yn ymwybodol fod cyfarfod wedi bod.

Ychwanegodd Ms Lu: "Mae cymaint o achosion o'r firws wedi bod yng ngweddill y byd, felly pam wnaeth y masnachwr hwn fy nhargedu i? Does gen i ddim amheuaeth mai o achos fy nghenedlaetholdeb, o achos lliw fy nghroem, a dyna sy'n fy ngwneud yn hynod o anhapus am hyn.

"Beth am ddileu'r mater trist yma, fe allai faddau i'r masnachwyr sydd yn fy erbyn nawr yn llwyr, dydw i ddim am i hyn barhau i ddigwydd a dod â chasineb, ac rwyf am i bawb gyd-dynnu'n dda eto am ein bod mewn cymuned fach, does dim angen mwy o gasineb yn ein cymdeithas."

Dywedodd Ashanti Snow sy'n rhedeg stondin yn y neuadd: "Fe glywais weiddi, roeddwn yn teimlo fod hyn yn annheg - roedden nhw'n gwahaniaethu. Rwy'n ei chefnogi - dydw i ddim yn hoffi gwahaniaethu mewn unrhyw ffordd."

Dywedodd masnachwr arall oedd am aros yn ddienw nad oedd pawb o'r farchnad yn rhan o'r hyn ddigwyddodd, ac nad oedd y mater wedi ei drin yn y ffordd orau:

"Mae dwy ochr i bob stori bob tro, ac mae Su yn amlwg yn ypsét ond falle ei bod wedi derbyn y peth yn yr ysbryd anghywir.

"Rwy'n cytuno nad yw hyn wedi ei wneud yn y ffordd iawn ac rwy'n pryderu am ein diogelwch os yw pobl yn credu fod pawb yn rhan o hyn.

"Doedd pob un o'r masnachwyr ddim yn rhan o hyn, ond o'r rhai oedd â rhan, dydw i'n dal ddim yn credu eu bod yn hiliol."

Am gyfnod roedd datganiad ar dudalen Facebook Neuadd y Farchnad yn datgan fod rhai stondinwyr yn dioddef gyda chyflyrau iechyd ac y byddai unrhyw firws yn gallu cael effaith niweidiol difrifol.

Ychwanegodd y datganiad, sydd bellach wedi ei ddileu, fod rhai wedi tybio fod gan Ms Lu fwriad mynd i China ac fe ofynnwyd iddi fynd i gwarantîn.

"Ni allwn bwysleisio digon nad oes neb yn Neuadd y Farchnad yn hiliol ac nid yw cenedlaetholdeb Su'n rhan o hyn o gwbl.

"Rydym yn ymddiheuro'n fawr os yw ein pryderon wedi cael eu camddehongli" meddai'r datganiad.

Bydd cyfarfod yn cael ei gynnal ddydd Mawrth i drafod y mater.