´óÏó´«Ã½

Mae angen cynyddu faint sy'n cael ei wario ar fynd i'r afael â'r "argyfwng natur" yng Nghymru yn sylweddol, yn ôl ymgyrchwyr amgylcheddol.

Galw ar i'r llywodraeth glustnodi 5% o'i chyllideb - oddeutu £900m y flwyddyn - ar gyfer helpu bywyd gwyllt mae WWF Cymru.

Mae'n un o 10 o argymhellion mewn adroddiad newydd, sydd hefyd yn cynnwys rhoi mwy o sylw i'r pwnc yn y cwricwlwm addysg.

Dywedodd Llywodraeth Cymru eu bod wedi lansio cynllun o bwys yn ddiweddar i helpu adfer byd natur.

Bydd 'Lle Lleol ar Gyfer Natur' yn cynnig 801 o becynnau i gymunedau ar draws y wlad i'w helpu i greu gerddi neu berllannau.

Mae adroddiad WWF Cymru yn galw am "ymateb brys" i ddelio â'r colledion mewn rhywogaethau a chynefinoedd drwy Gymru, yn ogystal â'r bygythiad sy'n wynebu cymunedau gan stormydd a llifogydd ffyrnicach.

Dywedodd Alexander Phillips, swyddog polisi bioamrywiaeth yr elusen, eu bod nhw wedi edrych yn benodol ar y "grymoedd sydd gan Lywodraeth Cymru" er mwyn cynnig syniadau.

Dywedodd Mr Phillips: "Tra bod Llywodraeth Cymru wedi datgan argyfwng hinsawdd ac ecolegol yn ddiweddar, ry'n ni'n gweld bod dealltwriaeth dda ynglŷn â'r hyn sydd angen digwydd o ran yr hinsawdd, ond gyda'r ochr natur mae'n llawer mwy cymhleth."

Ychwanegodd nad oedd hi'n glir faint yn union o gyllideb flynyddol Llywodraeth Cymru oedd yn cael ei wario ar fioamrywiaeth, ond y byddai ymrwymo i glustnodi 5% yn golygu o leiaf dyblu faint o gyllid sydd ar gael yn bresennol.

Mae'r llywodraeth wedi "cymryd rhai camau cadarnhaol", gan gynnwys cyhoeddi £140m yn ychwanegol ar gyfer yr amgylchedd yn eu cyllideb ddiweddaraf.

Ond mae'r adroddiad yn pwysleisio bod y "dystiolaeth ynglŷn â'r argyfwng ecolegol sy'n ein hwynebu" yn pentyrru.

Yn ddiweddar, fe awgrymodd astudiaeth arall bod un ym mhob chwe rhywogaeth mewn perygl o ddiflannu, tra bod Cyfoeth Naturiol Cymru wedi rhybuddio yn 2016 nad yw un o ecosystemau Cymru yn ddigon gwydn.

Mewn partneriaeth ag elusen Cadwch Gymru'n Daclus, bydd dros 800 o becynnau ar gael i gymunedau ar draws y wlad.

Maen nhw'n cynnwys eitemau fel planhigion cynhenid a hadau, compost heb fawn, offer garddio, a gwestai pryfed a gwenyn.

Y syniad ydy y bydd hyn yn arwain at greu 267 o erddi glöyn byw, 267 o erddi ffrwythau a 267 o erddi bywyd gwyllt.

Dywedodd Gweinidog yr Amgylchedd, Lesley Griffiths fod hyn yn rhan o "ymrwymiad ehangach i'w gwneud hi'n rhwydd i bawb amddiffyn, adfer a chyfoethogi'r bywyd gwyllt sydd ar garreg ein drws ac o'n cwmpas."

Ychwanegodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru: "Rydym wedi ymrwymo i atal a gwrthdroi'r dirywiad mewn natur ac rydym yn benderfynol o gefnogi ein hecosystemau drwy fuddsoddi mewn amrywiaeth o fentrau i sicrhau eu bod mor wydn â phosibl.

"Ers datgan argyfwng hinsawdd rydym wedi buddsoddi symiau sylweddol yn yr amgylchedd er budd cenedlaethau'r dyfodol, gan gynnwys £140m i leihau allyriadau a chynyddu bioamrywiaeth yn ein cyllideb ddiweddar."