´óÏó´«Ã½

Mae Gweinidog Iechyd Llywodraeth Cymru wedi dweud ei bod hi'n "bosib iawn" y bydd henoed yn cael cyngor i hunan ynysu am bedwar mis er mwyn eu hamddiffyn rhag coronafeirws.

Byddai camau o'r fath yn golygu gofyn i bobl aros yn eu cartrefi heb gael ymwelwyr, ac i fwyd a meddyginiaeth gael eu gadael ar eu stepen ddrws gan eraill.

Dywedodd Vaughan Gething bod angen cymryd "camau eithriadol" er mwyn taclo'r haint ac achub bywydau.

Daw hynny wedi i Ysgrifennydd Iechyd Llywodraeth y DU, Matt Hancock gadarnhau bod paratoadau'n cael eu gwneud er mwyn ynysu pobl dros 70 oed.

"Bydd camau yn cael eu cymryd dwi'n siŵr, a hynny ddim yn y dyfodol pell, fydd yn gofyn i lawer mwy o bobl aros adref am gyfnod hir," meddai Mr Gething ar raglen ´óÏó´«Ã½ Politics Wales.

Ychwanegodd y gallai'r "camau eithriadol" olygu gofyn i henoed hunan ynysu am hyd at bedwar mis.

"Mae'n bosib iawn y bydd yn rhaid i ni wneud y dewis yna i roi'r cyngor hwnnw i'r cyhoedd dros y dyddiau ac wythnosau nesaf, dyw hynny ddim yn syndod.

"Yr her yw pryd, ac yna beth 'dyn ni'n ei wneud i ddarparu iechyd a gofal i'r bobl yna yn ogystal â'u cyflenwad bwyd arferol."

Wrth siarad am fesurau tebyg ar Sky News dywedodd Mr Hancock y byddai hynny'n "gofyn llawer o'r henoed a phobl fregus, ond bod hynny er eu lles eu hunain".

Ddydd Sadwrn cafwyd cadarnhad bod 21 o bobl bellach wedi marw o Covid-19 yn y DU, pob un hyd yn hyn dros 60 oed neu â phroblemau iechyd eraill eisoes.

Ar draws y DU mae 1,140 achos o coronafeirws wedi eu cadarnhau - gyda 60 yng Nghymru - ond bellach dim ond cleifion yn yr ysbyty sydd yn cael eu profi am yr haint.

Wrth siarad yn gynharach ddydd Sul ar raglen Sunday Supplement ´óÏó´«Ã½ Radio Wales, dywedodd Mr Gething ei fod yn credu "ein bod ni 10 i 14 wythnos i ffwrdd o uchafbwynt" yr haint.

"Hyd yn oed ar ôl hynny fe fydd heriau hefyd felly bwriad y strategaeth oedi yw gadael i'n gwasanaethau ni, yn enwedig y gwasanaeth iechyd, i fod mewn sefyllfa i ymdopi gyda'r llif sylweddol o bobl sâl rydyn ni'n disgwyl," meddai.

Ychwanegodd Mr Gething na fyddai cau ysgolion ar hyn o bryd o reidrwydd yn gam doeth, yn enwedig os oedd yn golygu y gallai'r baich gofal plant ddisgyn ar rieni oedd yn gweithio, neu neiniau a theidiau hÅ·n.

Ond fe allai hynny "fod yn effeithiol nes ymlaen", meddai, ac mae'n "bosib" y gallai hynny bara hyd at 16 wythnos.

"Fyddwn ni ddim yn cau ysgolion fory," meddai. "Dydy hynny ddim am ddigwydd."

Mae nifer o ddigwyddiadau a gemau chwaraeon yng Nghymru eisoes wedi'u gohirio, tra bod y gwasanaeth iechyd hefyd wedi gohirio llawdriniaethau sydd ddim yn rhai brys.

Mae Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe - yr ardal ble mae nifer yr achosion yng Nghymru ar ei uchaf - hefyd wedi cyhoeddi cyfyngiadau ar oria ymweld i holl ysbytai'r dalgylch.

Ychwanegodd Vaughan Gething y bydd "rhai o'r penderfyniadau fydd yn gorfod cael eu gwneud yn yr wythnosau nesaf yn amhoblogaidd gyda llawer o bobl".

"Ond fe fyddan nhw dal yn benderfyniadau fydd yn cael eu gwneud gydag ystyriaeth o 'a fydd hyn yn cadw mwy o bobl Cymru yn saff ac yn fyw'," meddai.

Ychwanegodd: "Nid dim ond y misoedd nesaf fydd yn cael eu heffeithio - mae'r mesurau 'dan ni wedi cymryd nawr yn golygu mwy na thebyg y bydd yr effaith ar berfformiad y GIG yn cael ei deimlo am sawl blwyddyn eto."