´óÏó´«Ã½

Bydd colegau a phrifysgolion Cymru yn cael £50 miliwn o gyllid ychwanegol medd Llywodraeth Cymru.

Mae'r llywodraeth yn dweud eu bod yn darparu'r arian mewn ymateb i effaith pandemig y coronafeirws ar y sector ac y bydd y sefydliadau yn "chwarae eu rhan" yn adferiad Cymru wedi'r feirws.

£27m fydd yn cael ei rhoi i sefydliadau addysg uwch a'r £23m arall yn cael ei ddarparu i golegau addysg bellach a chweched dosbarth.

Ddydd Llun roedd y corff sy'n cynrychioli sefydliadau addysg uwch, sef Colegau Cymru, yn galw am gefnogaeth ariannol ac am eglurder gan y llywodraeth ynglŷn â'r camau nesaf i'r sector yn sgil y feirws.

Eu dadl oedd bod addysg dysgwyr 16-19 oed yn cael ei anwybyddu a bod sylw Llywodraeth Cymru yn bennaf ar gefnogi a chyllido ysgolion.

Mae Colegau Cymru wedi croesawu'r cyhoeddiad y bydd mwy o arian yn cael ei rhoi i'r maes.

Dywedodd y Cadeirydd, Dafydd Evans ei fod yn golygu y gallan nhw "gynllunio ar gyfer dychwelyd dysgwyr yn ddiogel i ddarpariaeth wyneb yn wyneb o fis Medi".

Ond mae'r Prif Weithredwr, Iestyn Davies yn dweud bod yna gwestiynau yn dal i fodoli.

"Er ein bod yn croesawu'n gynnes y cyhoeddiad heddiw, erys cwestiynau o hyd ynghylch ymarferoldeb sut y gall pob dysgwr addysg bellach ddychwelyd i addysg yn ddiogel o fis Medi.

"Mae hyn yn arbennig o bwysig i'r nifer fawr o fyfyrwyr 19 oed a hÅ·n lle mae'r wyddoniaeth yn dweud wrthym fod angen eu trin fel oedolion," meddai.

Mae NUS Cymru wedi dweud bod yr arian yn rhoi "eglurder" i sefydliadau ond nad yw'r arian yn mynd i helpu myfyrwyr yn uniongyrchol.

Roedd arolwg gan yr NUS yn dangos bod 78% o fyfyrwyr yng Nghymru yn pryderu am eu sefyllfa ariannol o achos y feirws gyda bron i hanner oedd yn gweithio rhan amser wedi colli eu hincwm.

Roedd nifer hefyd wedi dweud eu bod yn gorfod parhau i dalu rhent ers mis Mawrth er iddyn nhw fynd i fyw yn ôl adref yn ystod y pandemig.

"Mae'n siomedig nad yw'r pecyn hwn yn cynnwys arian sydd wedi cael ei ddiogelu ar gyfer caledi myfyrwyr.

"Mae yna gynnydd wedi bod yn ystod y pandemig ac fe fydd hyn ond yn gwaethygu yn y misoedd i ddod," meddai Llywydd NUS Cymru, Becky Ricketts.

Ond ychwanegodd fod yr arian yn "mynd yn bell i leddfu ein pryderon am effaith anghymesur y feirws ar fyfyrwyr bregus a rhai sydd ddim yn gyfarwydd ag offer digidol."

Mae'r llywodraeth yn dweud bod ceisiadau UCAS gan bobl ifanc 18 oed wedi cynyddu.

Ond maen nhw yn cydnabod y gallai'r coronafeirws olygu y bydd rhai yn gohirio mynd i'r brifysgol am flwyddyn. Mae pryderon hefyd am ostyngiad posib yn niferoedd y myfyrwyr rhyngwladol.

Bydd £27m yn cael ei rhoi felly medd Llywodraeth Cymru i brifysgolion i gynnal addysgu ac ymchwil yn y flwyddyn academaidd 2020-21.

O safbwynt colegau addysg bellach neu chweched dosbarth bydd yr arian yn cael ei rhannu gyda'r mwyafrif, sef £15m, yn cael ei rhoi i ddisgyblion rhwng 16-19 oed sy'n dechrau cyrsiau mewn coleg addysg bellach. Mae hyn yn 5% o gynnydd cyllidol ar gyfer bob myfyriwr.

Ymhlith y pethau eraill bydd £3.2 ar gyfer offer digidol a £100,000 ar gyfer cefnogi iechyd meddwl a datblygiad proffesiynol ym maes Dysgu Cymunedol cynghorau lleol.

Dywedodd y Gweinidog Addysg, Kirsty Williams: "Ni fydd gennym ddarlun llawn o effaith y pandemig ar brifysgolion tan y tymor nesaf, ond bydd y cyllid hwn yn darparu cefnogaeth hanfodol i'n sefydliadau ni wrth iddyn nhw baratoi ar gyfer yr hydref.

"Nod ein cefnogaeth ni ar gyfer myfyrwyr 16 i 19 oed yw sicrhau nad yw myfyrwyr sy'n dechrau ar gyrsiau ym mis Medi yn wynebu anfantais oherwydd y tarfu maen nhw wedi'i wynebu yn gynharach eleni, ac mae'n rhan o fesurau ehangach i sicrhau bod gennym ni weithlu medrus a fydd yn sbarduno'r adferiad economaidd wedi'r coronafeirws."

Ychwanegodd y bydd y llywodraeth yn ail asesu'r sefyllfa eto yn yr hydref fel bod modd parhau gydag "adferiad economaidd a chymdeithasol" wedi'r pandemig.