´óÏó´«Ã½

Mae agoriad labordy arbenigol yng Nghasnewydd ar gyfer profion coronafeirws wedi cael ei ohirio tan fis nesaf.

Roedd yna fwriad yn wreiddiol i'r gwaith profi ddechrau yn y Labordy Goleudy yn Imperial Park ym mis Awst.

Dydy Llywodraeth y DU heb egluro pam, ond dywedodd Iechyd Cyhoeddus Cymru (ICC) mai prosesau penodi a "dilysu'r" labordy sydd wrth wraidd y sefyllfa.

Llywodraeth y DU sy'n rheoli'r Labordai Goleudy ac maen nhw'n cael eu rhedeg gan gwmnïau preifat.

Y cwmni diagnosteg Americanaidd, Perkin Elmer sy'n rhedeg y labordy yng Nghasnewydd ac mae'n penodi 200 o staff.

"Cyfuniad o ffactorau"

Ym mis Gorffennaf, dywedodd Llywodraeth Cymru y byddai ICC yn cydweithio gyda Llywodraeth y DU fel bod y labordy'n gallu dechrau ar ei waith.

Ddydd Mercher, dywedodd Quentin Sandifer o ICC wrth un o bwyllgorau Senedd Cymru ei fod wedi codi cwestiynau ynghylch yr oedi gydag adran iechyd San Steffan.

"Rydym wedi holi ac ein dealltwriaeth ydy bod yna gyfuniad o ffactorau, yn gynnwys proses benodi sy'n parhau, a materion yn ymwneud â dilysu'r labordy cyn y gallai agor.

Mae nifer o broblemau wedi codi'n ymwneud â'r Labordai Goleudy, sy'n delio gyda mwyafrif y samplau sy'n cael eu casglu yng Nghymru.

Mae'r gwaith wedi pentyrru i'r graddau nes bod llawer o bobl wedi cael trafferthion ceisio trefnu profion yn agos i'w cartrefi.

"Siomedig a rhwystredig"

Dywed Llywodraeth y DU fod offer wedi ei osod yn y labordy ac mae staff wedi cael eu recriwtio.

"Yn y misoedd diwethaf rydym, yn gyflym, wedi creu'r capasiti profi diagnosteg mwyaf yn hanes Prydain, gan ragori ar holl brif wledydd Ewrop gyda mwy o brofion y pen o fewn y boblogaeth" meddai llefarydd.

"Mae gyda ni gapasiti labordai goleudy newydd i ddod ar-lein, gan gynnwys yng Nghasnewydd, Newcastle, Bracknell a Charnwood, wrth i ni anelu at ein targed capasiti profi o 500,000 y diwrnod erbyn diwedd mis Hydref."

Dywedodd AS Llafur Gorllewin Casnewydd, Jayne Bryant: "A ninnau'n gweld cynnydd yn y galw am brofion, mae oedi Llywodraeth y DU o ran y Labordy Goleudy yn Imperial Park, Casnewydd yn siomedig a rhwystredig iawn, a dweud y lleiaf.

"Mae angen i Lywodraeth y DU ddatrys ar frys y problemau gyda'r Labordai Goleudy, y gwelwn ar hyd y DU, i sicrhau ein bod â'r capasiti o fewn y system."