´óÏó´«Ã½

Mae heddluoedd Cymru wedi bod yn cynorthwyo tenantiaid allan o'u tai yn anghyfreithlon yn ystod y pandemig, yn ôl Shelter Cymru.

Clywodd Pwyllgor Cyfle Cyfartal y Senedd fod yr heddlu wedi bod yn symud tenantiaid allan o'u cartrefi'n anghyfreithlon "ym mhedwar ardal plismona Cymru".

Dywedodd Cadeirydd y Pwyllgor Jenny Rathbone fod y fath yna o weithred yn "tanseilio'r gyfraith rydyn ni'n barod wedi sefydlu yng Nghymru".

Daeth i rym yng Nghymru ym mis Rhagfyr y llynedd "i ddiogelu iechyd y cyhoedd a chefnogi tenantiaid" yn sgil y pandemig.

Cafodd ei ymestyn gan Lywodraeth Cymru tan ddiwedd mis Mawrth i ddechrau, cyn dod i ben ym mis Mehefin.

Cafodd cyfnod rhybudd o chwe mis ei weithredu yn ei le i denantiaid sy'n wynebu cael eu gorchymyn i adael.

Yn eu cyflwyniad ysgrifenedig i'r Pwyllgor, dywedodd Shelter Cymru ei bod hi'n "hollbwysig nad yw gwasanaethau heddlu yn cyfrannu at ddyled ychwanegol ac i ddigartrefedd yng Nghymru drwy gynorthwyo troi pobl allan o'u tai yn anghyfreithlon".

Yn rhoi tystiolaeth i ASau, dywedodd Rob Simkins, o'r elusen, fod pobl sy'n rhentu wedi cael eu "troi allan yn anghyfreithlon" a'u "herlid yn weithredol o'u cartrefi" gan rai perchnogion yn ystod y pandemig.

"Gwelsom ni eitha' lot o geisiadau i gyflwyno gorchmynion Adran 21 neu orchmynion troi allan heb fai yn ystod y pandemig, yn enwedig pan oedd gohiriad ar droi pobl allan.

"Rydyn ni wedi gweld achosion o bobl yn dod atom ni gyda rhybuddion o ddeufis a llai na chwe mis.

"P'un ai os mai oherwydd anwybodaeth perchennog neu asiant tai, neu oherwydd bod rhywun yn ceisio chwarae'r system yn y gobaith na fydd tenantiaid yn gwybod am eu hawliau neu na fyddan nhw'n estyn allan am gefnogaeth, mae'n wahanol o un achos i'r llall."

Dywedodd Mr Simkins fod Shelter Cymru wedi "ysgrifennu at holl Gomisiynwyr Heddlu a Throsedd a Phrif-Gwnstabliaid pob llu oherwydd nad oedd hwn yn achos unigryw - mae yna achosion o hwn yn digwydd ar draws holl ranbarthau'r heddlu.

"Newn ni weld sut mae hwn yn datblygu ond mae'r ymgysylltiad cyn belled wedi bod yn bositif."

Mae ´óÏó´«Ã½ Cymru wedi gofyn am ymateb gan Lywodraeth Cymru a'r pedwar heddlu yng Nghymru.