´óÏó´«Ã½

O Rydargaeau, Sir Gaerfyrddin, mae Bryan Davies, 51 oed wedi ymgartrefu yn Synod Inn, Ceredigion ers dros 20 mlynedd.

Yn amaethu ar fferm Synod Uchaf gyda'i wraig Anwen, bellach mae'n paratoi i arwain Cyngor Sir Ceredigion trwy gyfnod sy'n llawn heriau.

Mae llawer o'r heriau, meddai wrth Newyddion S4C, y tu hwnt i bob rheolaeth: "Y rhyfel yn Wcráin, costau byw yn cynyddu, prisiau tanwydd.

"Ni'n awdurdod gwledig fan hyn, mae'r pwysau ychwanegol sydd ar ffermydd o ran gwrtaith a thanwydd yn ddifrifol."

Am y tro cyntaf ers sefydlu Sir Ceredigion, mae gan un blaid fwyafrif, wedi i Blaid Cymru ennill 20 sedd.

Ond mae Bryan Davies yn awyddus i gynnwys yr holl bleidiau fel rhan o'i gynlluniau a sicrhau tryloywder wrth edrych i'r dyfodol a chyflawni rhai o'i flaenoriaethau, yr economi yn eu plith.

"Mae'r economi mor bwysig," meddai.

"Yr economi wledig cyn bwysiced â'r economi drefol. Ac wrth gael yr economi yna'n iawn, y gobaith yw ein bod ni'n gallu denu'n pobl ifanc ni nôl i'r ardal a hefyd, eu cadw nhw yn yr ardal."

Ond er mwyn cyflawni hynny, mae'r cynghorydd yn ymwybodol o'r angen i fynd i'r afael â'r argyfwng ail gartrefi.

"Eisoes mae'r cyngor sir yn codi 25% o bremiwm ar dreth y cyngor yn barod.

"Mae hwnna'n rhywbeth y'n ni'n mynd i ail edrych arno er mwyn gweld os allwn ni gynyddu hwnnw.

"Ond yn sgil hynny, mae'n rhaid i ni gau'r loop hole lle mae pobl yn gallu trosi eu hail gartrefi i mewn i lety gwyliau, a mewn ambell i enghraifft dyw'r bobl ddim yn ei osod e mas fel llety gwyliau."

Her arall y mae'r arweinydd yn ei wynebu yw cadw pobl ifanc yng nghefn gwlad Cymru, ac er mwyn gwneud hynny, mae'n cydnabod yr angen i greu swyddi o ansawdd.

Y gobaith, meddai, yw defnyddio arbenigedd lleol ym myd ynni a thanwydd er mwyn cynorthwyo yn hynny o beth.

"Y gobaith yw cael bod yn hunangynhaliol o ran egni a gobeithio tanwydd gyda dyfodiad technoleg hydrogen.

"Mae 'na ambell i gynllun ar waith nawr fydd o bosib yn creu diwydiant newydd wrth greu ynni yng Ngheredigion.

"Y gobaith yw defnyddio arbenigedd y ddwy brifysgol sydd yma a'r Ganolfan Addysg bellach, ac wrth reswm, fe fydd swyddi da iawn yn dod yn sgil hynny."

Mewn cyfnod o doriadau serch hynny, bydd yr esgid yn siŵr o wasgu yn ystod cyfnod cyntaf y cynghorydd Davies wrth y llyw, a'r ffermwr yn barod iawn am yr her.

"Y broblem sydd gyda ni yng Ngheredigion yw bod y boblogaeth yn mynd lawr.

"Felly mae hwnna'n sialens. O ran y cyllido trwy grant, wrth i'r boblogaeth fynd lawr, ni'n cael llai o arian yn ganolog o Gaerdydd.

"Bydda' i'n mynd i gyfarfodydd gyda'r WLGA (Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru) a byddai'n rhoi'n farn er lles Ceredigion achos mae gyda ni heriau gwahanol i ardaloedd eraill."