´óÏó´«Ã½

Bydd dros 1,500 o ffaglau yn cael eu cynnau ar draws y Deyrnas Unedig ddydd Iau i nodi Jiwbilî Blatinwm y Frenhines.

Mae'r ffaglau yn cael eu cynnau i ddathlu'r Frenhines yn cyrraedd 70 mlynedd ar ei gorsedd.

Dyma fydd y tro cyntaf i Frenhines Brydeinig ddathlu Jiwbilî Blatinwm.

Mae ffaglau'n cael eu goleuo i nodi digwyddiadau fel jiwbilïau, priodasau a choroniadau brenhinol.

Fe fydd y Prif Weinidog Mark Drakeford yn dathlu'r Jiwbilî mewn digwyddiadau yng Nghaerdydd a Llundain.

Dywedodd: "Hoffwn gynnig diolch a llongyfarchiadau i'r Frenhines wrth i ni ddathlu'r digwyddiad hanesyddol hwn."

Mae nifer o ddigwyddiadau yn cael eu cynnal ym Mae Caerdydd fel rhan o'r dathliadau.

Bydd Saliwt Gynnau Brenhinol yn digwydd tu allan i Blas Roald Dahl am 13:15, fel arwydd bod dathliadau'r Jiwbilî wedi dechrau.

Fel rhan o'r digwyddiad, bydd 42 saethiad yn cael eu tanio; 21 i nodi pen-blwydd y Frenhines, a 21 arall i nodi'r Jiwbilî.

Bydd hyn cael ei ddilyn gan gerddoriaeth filwrol gan Fand Catrodol a Chorfflu Drymiau'r Cymry Brenhinol.

Mae'n ddigwyddiad pwysig i Ddirprwy Gomander y Fyddin yng Nghymru, y Cyrnol Sion Walker. Ef fydd yn rhoi'r saliwt i ganiatáu i'r gynau gael eu saethu.

"Ymunais â'r Fyddin Wrth Gefn yn 1985 a chomisiynwyd ym 1991, gan ymuno â Sgwadron 224 yn Llanbedr Pont Steffan.

"Fe wnes i gyfarfod â'r Frenhines am y tro cyntaf ym 1992 ym mlwyddyn parêd yr Iwmyn fel y swyddog iau yn Iwmyn Penfro.

"Ni ragwelais erioed gyrraedd rheng y Cyrnol a dod yn Ddirprwy Gomander y Fyddin yng Nghymru ac ni ddychmygais, 30 mlynedd yn ddiweddarach, y byddai gennyf y fraint o oruchwylio tanio lladd-dy 42 gwn ar ddiwrnod mor addawol.

"Mae'n anrhydedd fawr i oruchwylio teyrnged Cymru i'w Mawrhydi y Frenhines heddiw."

Gyda'r nos, bydd y ffagl tu allan i adeilad y Pierhead ym Mae Caerdydd yn cael ei goleuo am 21:45, i gyd-fynd â'r ffaglau eraill fydd yn cael eu cynnau ar draws y Deyrnas Unedig.

Bydd ffaglau hefyd yn cael eu cynnau ym mhrifddinasoedd y 54 wledydd y Gymanwlad. Fe fydd yna arddangosfa tân gwyllt i orffen y dathliadau yn y Bae.

Bydd digwyddiadau hefyd yng nghartref Eisteddfod yr Urdd.

Yn Sir Ddinbych mae yna ddathliadau i nodi goleuo'r ffaglau yn Arena Digwyddiadau'r Rhyl rhwng 21:00-22:00.

Yn ôl y cyngor, fe fydd y digwyddiad yn gyfle i Sir Ddinbych "ymuno â'r dathliadau" ar draws y byd.

Bydd ffaglau yn cael eu goleuo ar hyd arfordir y sir ym Magillt, Doc Maes Glas, Fflint Point, Y Fflint ac yn Saltney hefyd.

Dywedodd Helen Mrowiec, arweinydd safleoedd ar gyfer cynghorau Sir Ddinbych a Fflint: "Mae 'na dipyn o waith trefnu 'di bod o ran asesiadau risg a phethau felly.

"Ond gan fod gyda ni ffaglau ar leoliad yn barod, mae'n eitha' hwylus. Mae ffagl Bagillt yn ddraig hynod o nodweddiadol, felly mae o'n rhan o'r tirlun.

"Mae cymunedau ar draws Sir y Fflint wedi rhoi trefniadau gwahanol yn eu lle, ac maen nhw'n amrywio o farbeciws, picnics, bandiau a grwpiau dawnsio.

"Dwi'n meddwl bod pobl yn awyddus i ddod at ei gilydd ac yn awyddus i symud ymlaen o'r cyfnod Covid."

Fe fydd y brif ffagl yn cael ei goleuo mewn seremoni arbennig ym Mhalas Buckingham ddydd Iau.

Ond nid pawb sy'n dathlu.

Mae Erwyn Jones yn weriniaethwr sydd yn byw ym Mlaenau Ffestiniog.

Dywedodd ei bod yn annheg fod yna ddisgwyl i bobl yng Nghymru ddathlu'r Frenhines, gan ei bod hi'n "fenyw gyfoethog" heb unrhyw gysylltiad â Chymru.

"S'gen i ddim llawer o farn amdani [Y Frenhines], ond dwi'n credu mae'n hen bryd bod ni'n gofyn y cwestiwn, 'ydyn ni fel gwlad eisiau parhau efo'r frenhiniaeth?'

"Dwi'n credu allan o boblogaeth o 66 miliwn dwi'n siŵr gallwn ni wneud yn well na chael pennaeth sy'n dod o'r un teulu ers blynyddoedd a blynyddoedd.

"Yn sicr fydda i ddim yn dathlu'r Jiwbilî. Mi fydda i i ffwrdd o'r gwaith ond just am fod y gwaith yn cau, felly mae pawb adre. S'dim gen i lawer o ddewis am hynny."

Roedd ymateb cymysg i'r dathliadau ar faes Eisteddfod yr Urdd yn Sir Ddinbych.

Fe ddywedodd Elsie Roberts o Bwllheli: "I bawb sydd wrth ei bodd yn dathlu, dwi'n meddwl ei fod e'n oce i bobl ddathlu.

"Falle dydy e ddim i bawb, ond os ydyn nhw eisiau dathlu, rhydd i bawb dathlu."

Ond ychwanegodd Ken Owen: "Bydda i'n gwneud bob dim yn fy ngallu i osgoi'r Jiwbilî yn llwyr.

"'Nes i ystyried mynd i Iwerddon fel bod i ddim yn gweld unrhyw beth, ond dydy hynny ddim 'di digwydd.

"Diffodd y teledu, diffodd y radio a bod mewn ystafell dywyll dwi'n meddwl. Does gen i ddim diddordeb o gwbl."

Yn ôl Morfydd Owen: "Mae'n iawn i bawb dathlu, ond bydde well gen i gael Gŵyl y Banc i ddathlu Dydd Gŵyl Dewi yn hytrach na'r Frenhines".