´óÏó´«Ã½

Fe allai mêl helpu'r ymdrech i ddod o hyd i wrthfiotigau newydd ac achub bywydau yn y dyfodol, yn ôl ymchwil newydd.

Mae Sefydliad Iechyd y Byd (WHO) yn rhybuddio y gallai afiechydon sy'n gallu gwrthsefyll gwrthfiotigau ladd bron i 1.3m o bobl yn Ewrop erbyn 2050.

"Dyma un o'r bygythiadau mwyaf i iechyd, diogelwch bwyd a datblygu byd-eang heddiw," meddai WHO.

Erbyn hyn mae cannoedd o filoedd o bobl yn marw oherwydd heintiau cyffredin gan fod y bacteria sydd yn eu hachosi yn gallu gwrthsefyll triniaeth. 

Yng Nghaerdydd mae ymchwilwyr yn edrych ar y posibilrwydd y gallai triniaethau traddodiadol helpu.

Mae tîm yn ysgol fferylliaeth Prifysgol Caerdydd yn ymchwilio i weld a yw mêl yn un ffordd o ddatrys y broblem.  

Dywedodd yr Athro Les Baillie o'r brifysgol: "Ry'n ni'n mynd yn ôl i weld a allwn ni ddysgu gan ein cyndeidiau.

"Mae mêl yn aml yn cael ei ddefnyddio i drin clwyfau ac mae'n gallu bod yn effeithiol iawn."

Wrth ddadansoddi'r mêl mae modd i wyddonwyr weld wedyn pa blanhigion mae'r gwenyn wedi ymweld â nhw. 

Os oes modd darganfod pa blanhigion sy'n cynnwys gwrthfiotig, mae'r gwyddonwyr yn hyderus y gallai hyn arwain at gynhyrchu cyffuriau newydd.    

Ar hyn o bryd mae ymchwilwyr yng Nghaerdydd yn edrych ar un planhigyn yn arbennig, sef dant y llew.

Maen nhw'n dweud fod gwerth mawr i'r planhigyn wrth ladd bacteria firysau. 

Yn ôl Dr Iwan Palmer, ymchwilydd ym Mhrifysgol Caerdydd, mae taclo problem firysau sydd yn gallu gwrthsefyll gwrthfiotigau yn her fawr.

Dywedodd: "Mae'r microbau hyn wedi esblygu ymwrthedd i lot o'r gwrthfiotigau ry'n ni'n eu defnyddio o ddydd i ddydd a 'dyn nhw ddim yn effeithiol rhagor.

"Felly mae'n rhaid darganfod gwrthfiotigau newydd.

"Ry'n ni fan hyn yn edrych ar y posibilrwydd o ddefnyddio deunyddiau naturiol, er enghraifft mêl a blodau gwyllt fel dant y llew."

Nid yw'r syniad o ddefnyddio meddyginiaethau naturiol i drin heintiau yn un newydd.

Mae mêl wedi ei ddefnyddio ers oes yr Eifftiaid i drin clwyfau ac mae sôn am feddygon Myddfai o'r 12fed ganrif yn defnyddio dant y llew i drin defaid ar groen pobl.  

"Trwy ddefnyddio technoleg fodern ry'n ni nawr yn gallu gweld fod rhai o'r cemegion wir yn lladd firysau," dywedodd Dr Palmer. 

Nid yw'r sôn am ddefnyddio triniaethau naturiol traddodiadol i ddelio â heintiau cyfoes yn synnu Gruffudd Rees, perchennog cwmni Gwenyn Gruffudd yn Nyffryn Tywi.

"Ry'n ni yn cynhyrchu mêl o flodau gwyllt, a fi'n credu taw dyna'r mêl gorau allwch chi gael. Yn y blodau gwyllt fel y dant y llew mae'r rhinwedd a'r maeth," dywedodd.

Mae Mr Rees wedi bod yn cadw gwenyn ers dros 12 mlynedd ac mae wedi clywed cwsmeriaid yn sôn yn aml fod y mêl yn helpu eu hiechyd.

"Mae lot o bobl yn dweud fod mêl wedi helpu nhw gyda'u clwyfau, neu efallai gyda chlefyd y gwair.

"'Sdim prawf gyda fi o hyn wrth gwrs ond mae shwd gyment o bobl wedi dweud storïau fel 'na wrtha'i dros y blynydde, mae'n rhaid eu bod nhw'n wir."