´óÏó´«Ã½

Wedi haf "siomedig", mae sawl tafarn yn y gogledd-orllewin yn ystyried cau yn rhannol neu'n gyfan gwbl yn ystod y gaeaf, yn ôl un perchennog.

Dywedodd John Evans, perchennog tafarn y Black Boy yng Nghaernarfon, fod yr heriau sy'n wynebu'r sector ar hyn o bryd gyda'r gwaethaf y mae wedi eu gweld mewn hanner canrif o weithio yn y diwydiant.

Mae'n galw ar Lywodraeth Cymru i wneud mwy i ddenu ymwelwyr yma os am ddiogelu dyfodol busnesau lletygarwch.

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru eu bod yn ymwybodol bod heriau tymor byr a thymor hir i'r sector twristiaeth, a'u bod yn parhau i weithio'n agos gyda'r diwydiant.

Dywedodd Mr Evans: "Dwi'n meddwl bod 'na storm berffaith yn dod, rhwng Brexit, Covid, codi trethi, biliau ynni a chyflogau uwch.

"A dwi'n clywed bod twristiaeth i lawr. 'Da ni'n ei weld o hefyd... mae lot llai o dwristiaid yma rŵan na sydd wedi bod ers blynyddoedd a ma' hynny yn effeithio arnom ni gyd mewn ffordd.

"Mae'r arian 'da ni'n ei gael drwy dwristiaeth yn yr haf, yn cadw'r busnesau a chwmnïau eraill yn y gymuned i fynd yn y gaeaf.

"Ond 'da chi'n clywed bod mwy o bobl yn mynd allan o Gymru na sy'n dod i mewn yn yr wythnosau diwethaf yma, ac mae hynny'n drist."

Mae Mr Evans yn dweud ei fod o wedi trafod y sefyllfa gyda pherchnogion tafarndai a gwestai eraill yn y gogledd-orllewin, a'u bod wir yn ystyried peidio agor eu busnesau yn y flwyddyn newydd.

"Dwi'n 'nabod tri pherson oedd yn rhedeg gwestai yn yr ardal yma, ac maen nhw wedi pacio fewn ac wedi gadael," meddai.

"Dwi'n poeni, fel 'da chi'n mynd i ddechrau'r flwyddyn newydd - fydd 'na sawl lle yn cau, neu yn torri oriau nhw 'nôl, ac mae hynny'n drist i'r bobl sy'n byw yn yr ardal.

"Bydd llai o ddewis i'r bobl leol... ond mae'n rhatach weithiau i gau llefydd lawr yn y misoedd tawel 'na, na i gadw nhw'n 'gored.

"'Da ni'n colli pres bob blwyddyn yn nhri mis cynta'r flwyddyn, ac wedi bod yn gwneud hynny ers blynyddoedd - ond 'da ni'n gwybod bod yr haf yn dod â'r arian yna 'nôl, ond wrth gwrs dydi'r haf ddim wedi bod cystal eleni."

Er nad ydi Mr Evans yn bwriadu cau tafarn y Black Boy yn gyfan gwbl yn y flwyddyn newydd, mae o'n dweud ei fod yn ystyried y gwahanol opsiynau, a'i bod hi'n bosib y bydd rhaid iddyn nhw dorri lawr ar yr oriau y byddan nhw'n agored.

Ychwanegodd bod yr argyfwng costau byw wir wedi taro busnesau lletygarwch yn galed oherwydd y biliau cynyddol, ond hefyd gan fod llai o bres gan bobl i wario ar wyliau ac yfed a bwyta allan.

Mae'n credu bod angen i Lywodraeth Cymru weithredu ar frys er mwyn ceisio gwerthu Cymru i bobl o weddill y Deyrnas Unedig a thu hwnt.

"Mae'r llywodraeth wir angen meddwl am be' maen nhw am ei wneud... mae nifer o'r straeon sy'n mynd allan i ardaloedd eraill yn negyddol iawn am bob dim... ond 'da ni wir angen croesawu pobl i mewn.

"'Da ni eisiau eu pres nhw [ymwelwyr], 'da ni eisiau i bobl ddysgu'r iaith Gymraeg, 'da ni'm eisiau gwthio pobl i ffwrdd, ond tynnu pobl i mewn.

"Ma' gogledd Cymru yn dibynnu ar dwristiaeth, da ni'n gwybod hynny, ond ydi'r de yn sylweddoli faint 'da ni'n dibynnu arno fo?

"Y parcio yn Eryri, gwahanol drethi... mae o fel bo' nhw'n bwydo pethau fel hyn i ni yn araf bach ar y funud - ond os nad ydi pobl yn teimlo bod 'na groeso iddyn nhw yma, mi fydda nhw'n mynd lawr i Ddyfnaint neu i Gernyw.

"Os ewch chi dramor mae pawb yn gwybod lle mae Iwerddon, neu'r Alban, ond prin iawn bod rhywun yn gwybod lle mae Cymru, ac mae angen i hynny newid."

Yn ôl Emma McClarkin, prif weithredwr Cymdeithas Cwrw a Thafarndai Cymru, mae wedi bod yn "gyfnod anodd iawn i'r diwydiant ar ôl y pandemig".

"Mae'r sefyllfa chwyddiant costau yn ei gwneud hi'n anodd iawn i'n tafarndai a'n bragwyr ddod yn ôl i broffidioldeb," meddai.

"Roeddem wedi bod yn gobeithio am haf poeth, hir i helpu hybu gwerthiant ond yn anffodus nid yw hyn wedi digwydd, a gyda phrisiau'n codi yn y DU mae llawer o deuluoedd wedi mynd dramor ar gyfer eu gwyliau.

"Fodd bynnag, rydym yn gobeithio am ŵyl y banc braf, fyddai'n hwb i fasnach.

"Gall y llywodraethau yn San Steffan a Chymru wneud llawer i gefnogi ein busnesau ac mae Cymdeithas Cwrw a Thafarndai Cymru wedi bod yn galw am ostwng treth cwrw a TAW yn ogystal â diwygio ardrethi busnes i helpu busnesau i ffynnu."

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru: "Rydym yn canolbwyntio ar ledaenu buddion twristiaeth ledled Cymru, gan annog mwy o wariant drwy'r flwyddyn.

"Bydd ein hymgyrchoedd marchnata Croeso Cymru yn parhau i gadw Cymru ar flaen y meddwl, yn enwedig gyda'r diwydiant yn adrodd tuedd mewn archebion llawer diweddarach sy'n cyd-fynd â'r hinsawdd economaidd. Eleni, rydym yn gwahodd pobl i brofi Llwybrau Cymru.

"Mae effaith y dewisiadau economaidd a gymerir gan Lywodraeth y Deyrnas Unedig yn cael effaith negyddol ar dwristiaeth Cymru.

"Mae hyn yn cynnwys prisiau ynni uchel, prinder llafur a'r argyfwng costau byw sy'n wynebu cymaint o deuluoedd ledled Cymru a gweddill y Deyrnas Unedig.

"Mae Llywodraeth Cymru yn defnyddio'r holl ysgogiadau sydd ar gael iddi i gefnogi pobl, teuluoedd, busnesau a chymunedau drwy'r cyfnod anodd hwn."