����ý

Mae grŵp o 60 o bobl sydd wedi rhoi’r gorau i gyffuriau ac alcohol wedi dod at ei gilydd i ddringo un o fynyddoedd Eryri i ddangos bod ‘na obaith i’r rheini sy’n parhau’n gaeth.

Teithiodd pobl o sawl rhan o Gymru a Lloegr i Feddgelert er mwyn dringo Moel Hebog.

Gwasanaeth cymorth lleol, Sober Snowdonia drefnodd y daith er mwyn dangos sut mae natur yn gallu helpu pobl.

Roedd y daith hefyd yn gyfle iddyn nhw greu cysylltiadau newydd a rhannu eu profiadau gyda’i gilydd.

Un o’r rheini deithiodd o Loegr i ogledd Cymru ar gyfer y digwyddiad oedd Llion Wyn Huws.

Yn wreiddiol o Gaernarfon, dechreuodd Llion gamddefnyddio alcohol a chyffuriau pan oedd yn blentyn.

“Nes i ddechrau cymryd alcohol a thabledi pan o’n i’n 10 oed, ac yn weddol sydyn symudodd o ymlaen i anffetamin ac ecstasi.

"Erbyn o’n i’n 16 oed o’n i’n chwistrellu heroin. Yn dilyn hynny o’n i jyst mewn ac allan o’r carchar."

Dywedodd Llion: “Y tro diwethaf es i i’r carchar nes i daro rock bottom, ac o’n i’n gwybod o’n i naill ai yn mynd i farw neu o’n i’n mynd i ladd rhywun arall.

"Es i i rehab... a nath hynny newid popeth i fi.

"Dwi 'di ffeindio Iesu Grist hefyd ac mae fy mywyd i’n gwbl wahanol.

“Mae cael digwyddiad fel heddiw yn grêt.

"Mae’n gyfle i gyfarfod pobl sydd wedi bod, a dal i fynd trwy rywbeth tebyg i fi. Dwi’n gallu bod yn fi fy hun a rhannu’n onest sut dwi’n teimlo.”

Cafodd y digwyddiad ei drefnu ar y cyd gan wyth sefydliad gwahanol.

Mae pob un ohonyn nhw’n darparu cymorth i’r rheini sy’n ceisio rhoi’r gorau i’w dibyniaeth ar alcohol a chyffuriau.

Rob Haverlock o Borthmadog oedd yn arwain y grŵp i gopa Moel Hebog.

“O’n i’n gaeth i gyffuriau a chwrw am dros 20 mlynedd.

"Trwy fod yn gaeth i gyffuriau nes i golli pob dim yn diwedd.

"Yn araf bach mi wnaeth fy mywyd i ddisgyn yn ddarnau."

Mae Rob yn egluro ei fod wedi cael "llond bol" yn y diwedd "a gwneud y penderfyniad i wella fy hun".

“Erbyn hyn, dwi ‘di bod yn rhydd o gyffuriau ac alcohol ers dros 17 mis.”

Yn ystod y cyfnod hwnnw, fe ddechreuodd gwasanaeth cymorth newydd o’r enw Sober Snowdonia.

“Syniad Sober Snowdonia ydy dod â phobl efo’r salwch yma i’r mynyddoedd ac i fi gael rhannu faint o gymorth mae ‘di bod i fi efo pobl eraill.

"Yr unig le o’n i’n fodlon cerdded iddo fo o’r blaen oedd y tŷ tafarn neu i brynu cyffuriau a rŵan dwi wrthi’n cerdded y mynyddoedd anhygoel yma.”

Mae Rob yn rhedeg y grŵp ar y cyd gyda’i bartner Leanne Jones o’r Felinheli.

Mae Leanne hefyd wedi rhoi’r gorau i gymryd cyffuriau ac alcohol ers bron i flwyddyn a hanner.

“Mae gallu bod yn rhan o ddigwyddiad fel hwn yn grêt.

"'Da ni’n dod o gefndiroedd gwahanol ond mae gyda ni’r un problemau, a ‘da ni’n gallu deall ein gilydd a siarad, a bod yna efo’n gilydd a jyst mwynhau’r diwrnod ym mhrydferthwch Eryri.

"Does dim llawer sy’n well.”

Mae nifer y marwolaethau sy’n gysylltiedig â chyffuriau ac alcohol yn parhau i fod ar ei lefel uchaf erioed yng Nghymru.

Yn ôl yr ystadegau diweddaraf, roedd yna 30 marwolaeth ym mhob 100,000 o’r boblogaeth yn 2022. Yn Lloegr y gyfradd yw 25.9.

Yn 2022 bu farw 834 o bobl ar draws Cymru o ganlyniad i gamddefnydd cyffuriau neu alcohol.

Mae’r gyfradd o farwolaethau wedi gostwng ymhlith dynion Cymru, ond mae’n uwch nag erioed ymhlith menywod.

Ond, mae Leanne yn teimlo’n gryf bod angen rhannu’r neges bod yna obaith i bawb sy’n gaeth i gyffuriau neu alcohol.

“Mae ‘na llawer o stigma o gwmpas alcohol a chyffuriau ond mae ‘na gymaint ohonom ni mae jyst angen i ni fod yna gyda’n gilydd a helpu ein gilydd.

"Mae ‘na obaith i unrhyw un sydd am roi'r gorau i'r pethau yma, ac mae angen i bobl wybod hynna.

"Mae ‘na ffordd allan a dydi pobl ddim yn gorfod gwneud o ar eu pen eu hunain.”