����ý

Mae ymgyrch newydd wedi'i lansio i annog cerddwyr i beidio â gadael sbwriel organig fel bananas ar fynydd uchaf Cymru.

Croen banana ydy un o'r mathau o sbwriel mwyaf cyffredin sydd wedi ei weld ar lethrau a llwybrau’r Wyddfa.

Mae bananas yn cymryd mwy o amser i bydru na’r disgwyl, yn enwedig ar dir uchel.

Felly mae Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri wedi gosod camera arbennig mewn lleoliad cyfrinachol ar gopa’r Wyddfa i recordio croen banana yn pydru dros amser.

Enw’r prosiect newydd yma ydy 'Bananacam’ ac mae’n rhan o gynllun ehangach ‘Yr Wyddfa ddi-blastig’.

Alec Young yw un o’r swyddogion sy’n gweithio ar y cynllun.

“Bananas yw’r pedwerydd math o sbwriel sy’n cael ei ddarganfod fwyaf ar yr Wyddfa," dywedodd.

"Mae yna ddiffyg addysg o gwmpas gwastraff organig. Mae pobl yn meddwl fod o’n hollol iawn i daflu nhw ar y mynydd.

"Ond mae’n cymryd misoedd neu hirach i fananas bydru, yn enwedig ar dir uchel."

Dywedodd mai prif nod y prosiect yw gwneud i bobl feddwl ddwywaith am sut y maen nhw'n paratoi i ddringo'r mynydd.

Dywedodd y bydd modd gwylio’r banana yn pydru ar-lein.

"Pwynt yr arbrawf ydy darganfod pa mor hir mae’n gallu cymryd i groen banana bydru ar ben mynydd uchaf Cymru," ychwanegodd.

Eglurodd os yw gwastraff yn cronni, mae'n gallu cael effaith ar pH y pridd, allai yn ei dro gael effaith ar fywyd gwyllt.

Mae’r Wyddfa yn fynydd poblogaidd i ddringwyr, gyda dros 600,000 o bobl yn cyrraedd y copa y flwyddyn ddiwethaf.

Ond mae’r nifer uchel o ymwelwyr yn gallu golygu llawer o sbwriel ar y llethrau.

'Bananas yn broblem'

Fel un o wirfoddolwyr casglu sbwriel y parc, mae Gareth Iwan yn gyfarwydd ag effeithiau sbwriel ar yr ardal ac yn deall yr angen am yr ymgyrch newydd yma.

“Dwi’n rhan o grŵp sy’n cerdded i fyny llwybrau’r Wyddfa a phigo sbwriel i fyny.

"'Dan ni’n gweld pob math o sbwriel. Ond mae pethau fel bananas yn sicr yn broblem.

"'Dan i 'di pigo heddiw o Lwybr Rhyd ddu tri bag – ac mae’r bagiau gwyrdd yn rai mawr.

"Dyma ydy’r flwyddyn gyntaf i mi 'neud hyn a dwi 'di gweld lot o sbwriel."

Mae cynllun newydd Awdurdod y Parc Cenedlaethol i leihau’r holl sbwriel ar yr Wyddfa yn denu cefnogaeth rhai o ddringwyr y mynydd, fel Andrew Harris a’i deulu.

Dywedodd Andrew: “Fi’n credu bod unrhyw beth sy’n lleihau sbwriel mewn lle mor hardd yn beth da i ddweud y gwir.

"O’n i ddim yn deall bod pethau fel bananas neu orennau yn gallu aros ar y llawr mor hir. A beth bynnag, dwi’n credu dyle pob un fod yn gyfrifol am eu sbwriel eu hunain a mynd a fe gartre' gyda nhw."

'Gweld nhw ym mhob man'

Mae Keith Jones, dringwr arall yn cytuno.

Dywedodd: “Dwi ddim yn cytuno efo pobl sy’n taflu croen banana.

"Mae ‘na ormod o sbwriel ar y mynydd beth bynnag. Mae croen banana yn un peth ond lasa fo fod yn boteli plastig, caniau... dwi’n gweld nhw ym mhob man.”

Bydd y camera sy’n ffilmio’r croen banana wrth iddo bydru ar gopa’r Wyddfa yn fyw i'w wylio ar-lein o ddydd Llun ymlaen.