����ý

Mae buddsoddiad yn y sector amaeth yn “hanfodol i ddyfodol y Gymraeg” wrth gymdeithasu, yn ôl rhai o ffermwyr ifanc Cymru.

Mewn cyfweliad â ����ý Cymru yn ddiweddar, wrth i’w gyfnod fel Llywydd Undeb Amaethwyr Cymru ddod i ben, fe gododd Glyn Roberts amheuon am ddyfodol cymunedau cefn gwlad.

Os na fydd Llywodraeth Cymru’n buddsoddi’n ehangach, rhybuddiodd y bydd cefn gwlad, iaith a diwylliant yn “dioddef”.

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru eu bod wedi creu Comisiwn Cymunedau Cymraeg gyda’r bwriad o wneud argymhellion penodol i gryfhau cymunedau Cymraeg.

A hithau’n wythnos y Sioe Fawr, beth yw ymateb rhai o bobl ifanc yr ardaloedd gwledig i’r hyn oedd gan Glyn Roberts i’w ddweud?

Mae criw o aelodau Clwb Ffermwyr Ifanc Capel Iwan yn cwrdd yn y neuadd bentref yn wythnosol.

Dywedodd Gwennan Evans o glwb Capel Iwan wrth Newyddion S4C ei bod yn "teimlo’n freintiedig iawn" fod ganddi gyfle i gymdeithasu drwy gyfrwng y Gymraeg.

Ond, ychwanegodd: "Fi’n credu bod cefnogaeth i’r sector amaethyddol yn hanfodol iawn i ddyfodol y Gymraeg… heb unrhyw fath o fuddsoddiad ynddo fe, dyw e ddim am barhau."

Manon Thomas yw cadeirydd y clwb yng Nghapel Iwan.

"[Mae] angen mwy o gefnogaeth i amaethyddiaeth oherwydd mewn ardaloedd gwledig, hwn yw’r unig ffordd o gymdeithasu i bobl ifanc, a heb rhyw sylfaen gydag asgwrn cefn wedi ei ariannu yn ddigonol bydd dim dyfodol i gael," meddai.

Mae’r her o gadw Cymry Cymraeg yng nghefn gwlad Cymru yn un gynyddol.

Fe ddangosodd canfyddiadau'r cyfrifiad diweddar y bu gostyngiad o 4% yn nifer y siaradwyr Cymraeg yn ardal Sir Gaerfyrddin dros y degawd diwethaf, sef y cwymp mwyaf o holl siroedd Cymru.

Ond mae rhai o aelodau Clwb Ffermwyr Ifanc Capel Iwan yn dweud bod y mudiad yn rheswm da i bobl ddychwelyd i’w hardal.

‘‘Ma fe’n rhywbeth unigryw iawn 'sda ni fel mudiad Ffermwyr Ifanc bod pobl o 11-28 oed yn gallu dod i gymdeithasu, ni’n denu pobl nôl sydd wedi bod yn y prifddinasoedd ‘ma yn y brifysgol," dywedodd Sara Jones.

"Ma' nhw’n dod nôl i gefn gwlad, nôl i’r Clwb Ffermwyr Ifanc, nôl i’r neuadd yng Nghapel Iwan ar nos Lun."

Un elfen sy’n cynnig llygedyn o obaith yw bod cynnydd yn y cyfleoedd i astudio amaethyddiaeth trwy gyfrwng y Gymraeg yn ein colegau erbyn hyn, yn ôl Iwan Thomas, Darlithydd yng Ngholeg Sir Gâr.

"Ma' tua 60% o fyfyrwyr yn medru siarad a chyfathrebu yn hollol naturiol drwy gyfrwng y Gymraeg.

"Ma' strwythur y cyrsiau yn caniatáu i fyfyrwyr i weithio, ma' nifer helaeth ohonyn nhw yn gweithio o fewn y diwydiant.

"Felly mae’n galluogi pobl ifanc i sefyll yn eu cymunedau lleol, i astudio trwy gyfrwng y Gymraeg a hefyd i gyfrannu yn bositif i’w cymunedau lleol."

Ac mae’r cyn-fyfyriwr Aled Jones yn ategu’r sylwadau hynny ac yntau’n un o’r myfyrwyr sydd newydd raddio mewn amaethyddiaeth o Goleg Sir Gâr, a hynny trwy gyfrwng y Gymraeg.

Dywedodd: "Ma’ llai o Gymraeg am biti’r lle nawr so o ni’n meddwl os allwn ni wneud y cwrs yn Gymraeg wedyn falle allen ni gynnig opsiwn Cymraeg i gadw fe fynd."

Mewn ymateb, dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru eu bod wedi creu Comisiwn Cymunedau Cymraeg gyda’r bwriad o wneud argymhellion penodol i gryfhau cymunedau Cymraeg.

Ychwanegodd y llefarydd y bydd trafodaethau rhwng Gweinidog y Gymraeg ac Addysg, Jeremy Miles, Cadeirydd y Comisiwn ac aelodau mudiad y Ffermwyr Ifanc yn parhau ar faes y sioe yr wythnos hon.