大象传媒

Dafydd Jones: 'Dod o hyd i'r foment ddiddorol yna'

Dafydd JonesFfynhonnell y llun, Dafydd Jones
  • Cyhoeddwyd

O fagwraeth yng Nghaerfyrddin i deithio鈥檙 byd yn tynnu lluniau o鈥檙 cyfoethog a鈥檙 enwog, mae Dafydd Jones yn un o ffotograffwyr cymdeithas mwya鈥 blaenllaw Prydain.

Tra鈥檔 gweithio i gylchgronau fel Tatler, Vanity Fair a鈥檙 New Yorker mae ei waith mwya鈥 adnabyddus yn cynnwys lluniau cynnar o wleidyddion fel Boris Johnson a David Cameron ac hefyd enwogion cymdeithas Efrog Newydd fel Donald Trump a鈥檌 deulu mewn part茂on a digwyddiadau cymdeithasol.

Bu鈥檔 siarad gyda Cymru Fyw am ei wreiddiau yng Nghymru a鈥檌 yrfa.

Meddai am ei lwyddiant fel ffotograffydd sy鈥 wedi dal cipolwg ar bobl enwog yn ddiarwybod iddynt: 鈥淢ae gen i ddiddordeb mewn pobl ond dwi hefyd yn lowkey a dydw i ddim yn gosod lluniau. Mae pobl yn parchu'r ffordd dw i'n tynnu lluniau.

鈥淓rbyn diwedd yr 80au roedd fy lluniau yn ymddangos bob mis yn Tatler ac o鈥檔 i鈥檔 eithaf adnabyddus a byddai pobl yn dechrau actio i fyny ychydig o flaen fi a fy nghamera.

"Pan es i i Efrog Newydd roedd yn wych bod pobl ddim yn sylweddoli mod i yno oherwydd o鈥檔 i鈥檔 gallu dechrau eto o'r newydd a doedd pobl ddim yn gwybod pwy oeddwn i.

鈥淒wi'n hoffi tynnu lluniau a dod o hyd i'r foment ddiddorol honno.鈥

Gwaith cynnar

Mae鈥檙 ffotograffydd yn fwyaf enwog am ei waith cynnar yn tynnu lluniau o fyfyrwyr breintiedig Rhydychen a Chaergrawnt ar gychwyn yr 1980au.

Mae ei gasgliad Bright Young Things yn cynnwys lluniau o nifer o bobl sy鈥 erbyn hyn wedi cyrraedd y rheng uchaf yn y llywodraeth, mewn byd busnes ac yn y cyfryngau. Mae鈥檙 lluniau yn gipolwg ar fywyd cymdeithasol gwyllt rai o fyfyrwyr mwya鈥 cyfoethog y brifysgol.

Ffynhonnell y llun, ACC Art books /Dafydd Jones

Yn 么l Dafydd, dyma oedd cychwyn ei yrfa: 鈥淐hes i erioed ganiat芒d i dynnu lluniau o'r Clwb Bullingdon (gr诺p elitaidd o ddynion ym mhrifysgol Rhydychen oedd yn cynnwys Boris Johnson a David Cameron fel cyn-aelodau) ond fe wnes i luniau eraill o'r un bobl. Roedd yr un bobl yn mynd i wahanol bart茂on (lle oedd Dafydd yn tynnu lluniau).

鈥淔e helpodd fi i gychwyn fy ngyrfa. Roedd gan The Sunday Times gystadleuaeth ar gyfer ffotograffwyr ifanc ac oedd llawer wedi cystadlu, a'r wobr oedd cael gweithio i'r Sunday Times.

鈥淲nes i ddim ennill ond roeddwn i鈥檔 ail ac roedd fy lluniau鈥檔 cael eu cyhoeddi yn y papur a dyna wnaeth arwain at Tina Brown (golygydd The New Yorker) yn cynnig swydd i mi.

鈥淔elly dyna鈥檙 effaith gafodd lluniau Rhydychen ar fy ngyrfa.鈥

Efrog Newydd

Mae gan Dafydd lyfr newydd o鈥檌 luniau gorau o鈥檌 gyfnod yn Efrog Newydd, sef New York: High Life/Low Life.

Ffynhonnell y llun, ACC Art books / Dafydd Jones

Meddai am ei gyfnod yn gweithio yno i鈥檙 New Yorker: 鈥淩o鈥檞n i鈥檔 cael fy anfon i dynnu lluniau o'r digwyddiadau mawr. Fy ffordd i o weithio oedd dilyn fy nhrwyn a thynnu lluniau o bethau oedd yn fy nharo i neu oedd yn gweithio鈥檔 dda fel delweddau.

鈥淵 peth dyw pobl ddim yn sylweddoli am ffotograffiaeth yw bod llawer ohono'n cael ei gomisiynu - nid mynd i Efrog Newydd i grwydro o gwmpas yn cymryd lluniau oeddwn i.

鈥淢ae鈥檙 lluniau鈥檔 dangos pethau o鈥檔 i wedi gweld o fewn munudau i鈥檞 gilydd 鈥 pethau sy鈥檔 neidio allan ata鈥檌.

鈥淒wi鈥檔 cofio mynd i barti yng nghaffi Harley Davidson a thynnu llun o ddyn yno oedd yn edrych yn fleiddaidd - Jeffrey Epstein oedd e. Mae鈥檔 ddiddorol fod e wedi sefyll allan mewn parti lle oedd 200 neu 300 o bobl.鈥

Er fod nifer o鈥檌 luniau yn dangos pobl yn mwynhau a ddim yn ymwybodol fod ffotograffydd yn tynnu llun ohonynt, mae Dafydd yn dweud nad yw鈥檔 aml yn cael ceisiadau i beidio dangos y lluniau.

Meddai am ei luniau o Boris Johnson a David Cameron: 鈥淒yw nhw ddim wedi gofyn i fi dynnu鈥檙 lluniau i lawr, dwi'n meddwl bod nhw鈥檔 hoffi nhw. Mae pobl yn mynd trwy gyfnodau ac mae'r genhedlaeth newydd nawr yn fwy paranoid yngl欧n 芒 sut maen nhw'n ymddangos mewn lluniau ac efallai'n gwrthwynebu cael eu lluniau wedi eu tynnu.

鈥淒wi'n meddwl bod hi鈥檔 drueni pan fydd pobl yn poeni am luniau o鈥檜 hunain, dwi ddim wedi cael fy ngofyn i dynnu unrhyw un o'r lluniau Rhydychen na Efrog Newydd i lawr.鈥

Magwraeth

Wedi cyfnodau yn byw yn y Felinheli, Sancl锚r ac wedyn Caerfyrddin, symudodd Dafydd i Rydychen yn 10 mlwydd oed ar 么l mynychu ysgol eglwys yng Nghaerfyrddin, sef Priory Street School.

Roedd ei dad, Glyn, yn syrf毛wr o Bont-Y-Garth ger Llanrwst ac mae Dafydd yn cofio鈥檙 teulu yng ngogledd Cymru yn siarad Cymraeg er nad yw e鈥檔 medru siarad yr iaith. Roedd ei fam Elsie yn dod o Swydd Efrog ac roedd ei thad hi鈥檔 l枚wr o Rosllanerchrugog.

Er fod gyrfa Dafydd wedi ei gymryd ymhell o鈥檌 wreiddiau, mae鈥檔 credu fod ei ochr Gymreig wedi ei helpu yn ei yrfa.

Meddai gan chwerthin: 鈥淢ae鈥檔 bosib fod fy ochr Cymreig, piwritanaidd wedi helpu.

鈥淲naeth e ddim fy helpu i gael mynediad i鈥檙 bobl yma 鈥 ond efallai mai鈥檙 peth capel yw e, roedd fy ochr biwritanaidd efallai wedi cadw fy nhraed ar y ddaear. O鈥檔 i鈥檔 gweld ffotograffwyr a newyddiadurwyr eraill yn yfed gormod ond fe wnes i gadw fy mhen a pheidio 芒 dechrau meddwl mod i鈥檔 ran o鈥檙 parti.鈥

Mae Glyn, tad Dafydd, yn ei 90au erbyn hyn ond fe fynychodd yr Eisteddfod yn Llanrwst gyda鈥檌 fab yn 2019. Yn 么l Dafydd, mae Glyn yn ddrwgdybus iawn o鈥檙 dosbarth uwch yn Lloegr oherwydd ei ymwybyddiaeth o greulondeb perchnogion y chwareli llechi lle oedd taid Glyn, sef Elias Roberts, wedi gweithio.

Ydy鈥檙 drwgdybiaeth yma wedi dylanwadu ei fab sy鈥 wedi treulio鈥檌 fywyd yn tynnu lluniau o haenau uchaf y gymdeithas?

Meddai Dafydd: 鈥淒wi鈥檔 credu ei fod wedi dylanwadu fi ychydig 鈥 yn dod o鈥檌 genhedlaeth e roedd yn ddrwgdybus iawn o Almaenwyr achos y rhyfel ac hefyd y dosbarthiadau uwch Seisnig.

鈥淣es i ni gael gwyliau teulu yn Llanrwst ac ymweld 芒 rhai o鈥檙 chwareli llechi pan wnaeth Dad gychwyn siarad am pa mor wael oedden nhw wedi eu trin ac 鈥榥es i sylweddoli o ble oedd y drwgdybiaeth wedi dod.

鈥淕an mod i wedi mynd i鈥檙 ysgol yn Rhydychen roedd gen i agwedd mwy agored tuag atynt.

鈥淢ae gen i feddwl agored a dwi鈥檔 gweld rhai o鈥檜 eccentricities nhw鈥檔 ddoniol ac hefyd mae dirywiad wedi bod yn statws y dosbarth uwch erbyn hyn."

Pynciau cysylltiedig