����ý

Bydd uchafswm rhoddion i ymgeiswyr i arwain Llafur Cymru yn cael ei ystyried gan adolygiad, yn ôl y cyn-brif weinidog Carwyn Jones.

Daw yn dilyn y ffrae ynghylch y rhoddion dadleuol i ymgyrch Vaughan Gething.

Cadarnhaodd Mr Jones, arweinydd yr adolygiad, y byddai’n edrych ar faint rhoddion i gystadlaethau'r dyfodol, ac o ble maen nhw'n dod.

Fe wnaeth Mr Gething dderbyn £200,000 gan gwmni sy'n cael ei redeg gan ddyn a gafwyd yn euog ddwywaith am droseddau amgylcheddol.

Mae Mr Gething wedi amddiffyn ei onestrwydd gan wrthod galwadau gan wrthwynebwyr am ymchwiliad dan reolau’r llywodraeth.

Mae'r Ceidwadwyr a Phlaid Cymru wedi gosod dadleuon yn y Senedd yn beirniadu'r prif weinidog.

Mae cynnig Plaid Cymru, i'w drafod ddydd Mercher, yn galw'n benodol am gael uchafswm ar roddion gwleidyddol i aelodau Senedd Cymru.

Fe wnaeth y grŵp Dauson Environmental o Gaerdydd rhoi dau gyfraniad o £100,000 yr un i ymgyrch Mr Gething.

Mae'r busnes yn cael ei redeg gan David Neal a gafodd ddedfryd o garchar wedi'i gohirio yn 2013 am dipio gwastraff yn anghyfreithlon.

Bedair blynedd yn ddiweddarach cafodd ei erlyn eto am beidio â chael gwared arno.

Mae’r ymgeisydd a gollodd i Mr Gething, Jeremy Miles – sydd bellach yn ysgrifennydd yr economi yn llywodraeth Mr Gething – wedi dweud na fyddai wedi derbyn yr arian.

Yn fuan ar ôl ennill yr arweinyddiaeth, cyhoeddodd Mr Gething y byddai Llafur Cymru yn adolygu eu rheolau.

Bydd yr adolygiad yn cael ei arwain gan Carwyn Jones, a ddywedodd wrth ����ý Cymru bod maint rhoddion “yn amlwg yn bwnc” i’w ystyried.

Bydd Mr Jones yn ystyried y rheolau ar gyfer y gystadleuaeth yn y dyfodol, nid rheolau’r etholiad sydd newydd orffen.

Dywedodd fod y pleidiau eraill – sydd wedi cyhuddo Llafur o beidio â gadael i rywun allanol gynnal ymchwiliad – wedi camddeall y broses.

Adolygiad “er mwyn sicrhau bod y system gallu gweithio’n well yn y pen draw” oedd hwn, meddai.

“Er enghraifft, dylai’r gystadleuaeth fod mor hir ag y mae e? Yn fy marn i mae’n hir iawn. Dwi ‘di bod trwyddo fe."

Aeth ymlaen i holi: “Pa fath o system dyle fod mewn lle er mwyn delio gyda rhoddion? Dyle fod ‘na derfyn ar faint mae pobl yn gallu rhoi?

“Mae’n rhywbeth hollol iach i unrhyw blaid wleidyddol 'neud.”

Byddai gosod uchafswm ar roddion yn anodd ac fe fyddai’n rhaid ei ystyried yn “fanwl iawn”, meddai.

“Mae ‘na feddwl agored 'da fi a 'wi moyn sicrhau bod pethau’n gwella unwaith eto.

“Dwi’n credu bod y system yn hollol agored fel mae e, ond dyw hynna ddim yn meddwl, yn yr hen ddywediad, ‘da ond nid da lle gellir gwell’.”

Ychwanegodd: “Dwi’n credu byddai Vaughan ddim wedi eisiau gweld y stori hon yn rhedeg ac fe fyddai wedi moyn dechrau ei yrfa fel prif weinidog mewn ffordd hollol wahanol.

“Ond ‘na fe – ma' hwnna’n rhywbeth sydd wedi cael ei ddelio gyda yn y Senedd. Mae e wedi rhoi ei esboniad am hwnna.

“Ond bydd hwn ddim yn rhywbeth bydd yr adolygiad hwn yn edrych arno. Ni moyn gweld beth fydd yn digwydd nawr yn y blynyddoedd i ddod.”