17/09/2010
Litir na seachdain aig Ruaraidh MacIllEathain. This week's letter for learners from Roddy MacLean.
Last on
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 583
Duration: 05:00
Litir 583: Niall MacLe貌id
A r猫ir beul-aithris ann an Eilean Le貌dhais, thuirt fear ainmeil na faclan a leanas o chionn c貌rr is ceithir cheud bliadhna: 鈥Nam bithinn air deic luinge far am bu duilich do fhear seasamh, sti霉ireadh na mara gu tric, cha bhodach mise dhut, a mhacain.鈥 Nise, chan eil mi buileach cinnteach mun Gh脿idhlig 鈥 agus co-dhi霉 tha i uile-gu-l猫ir ceart. Ach sin mar a thathar ag aithris na c霉ise. Agus c貌 bha anns an duine nach robh toilichte gun do ghabh fear eile 鈥渂odach鈥 air? Niall MacLe貌id. Thuirt e na faclan sin ann an D霉n 脠ideann air an treas latha dhen Ghiblean sia ceud deug is tr矛-deug (1613). Bha an crochadair a鈥 feitheamh ris.
听听听听听听听听听听听 Aig deireadh an t-siathamh linn deug agus toiseach an t-seachdamh linn deug, chaidh buidheann de Ghoill 脿 F矛obh gu ruige Ste貌rnabhagh. Bha iad ag amas air tuineachas a dh猫anamh, agus Le貌dhas a dh猫anamh Gallta agus d矛leas don R矛gh, Seumas VI. Sheas Niall MacLe貌id, Niall Odhar, agus Le貌daich eile, nan aghaidh. Thug iad ionnsaigh air d霉n nam F矛obhach. Rinn iad sgrios air, agus chuir iad na F矛obhaich air ais gu t矛r-m貌r. Bhiodh cuid a鈥 tomhas N猫ill mar eucoireach. Ach, mura b鈥 e Niall agus a ch脿irdean, am biodh Eilean Le貌dhais air a Gh脿idhlig a chall o chionn fhada?
听听听听听听听听听听听 Bha an riaghaltas ann an D霉n 脠ideann m矛-thoilichte. Thug iad cead do cheann-cinnidh Clann 鈥檌c Coinnich Chinn T脿ile a dhol an t貌ir air Niall 脿s leth a鈥 Chr霉in. Chaidh Niall agus buidheann de luchd-taice a dh鈥檉huireach ann an eilean beag Bhearasaigh far cladach an iar Le貌dhais.
听听听听听听听听听听听 Fhad 鈥檚 a bha Niall ann am Bearasaigh, fhuair e a-steach air sp霉inneadair Sasannach. As t-samhradh sia ceud deug is deich (1610), nochd an long, am Priam, ann an uisgeachan taobh an iar Le貌dhais. B鈥 e Peter Love an sgiobair oirre. Bha Love, a r猫ir aithris, a 鈥淟ewis鈥 eile 鈥 Lewes ann an Sussex. Bha st貌ras m貌r aige de rudan luachmhor air b貌rd.
听听听听听听听听听听听 Thug Niall comraich do Love. Ach rinn e brath air. Chuir e Love agus a chriutha ann an gr猫im agus thug e seachad iad don riaghaltas. Bha MacLe貌id an d貌chas maitheanas fhaighinn bhon riaghaltas airson na rinn e air na F矛obhaich. Ach cha d鈥 fhuair. Agus chaidh Love a chrochadh gu b脿s ann an L矛te ann an sia ceud deug is deich (1610).
听听听听听听听听听听听 A r猫ir beul-aithris, dh鈥檉h脿g Niall Bearasaigh nuair a chuir Clann 鈥檌c Coinnich mnathan is c脿irdean an fheadhainn anns an eilean air sgeir a bhiodh air a c貌mhdachadh leis an l脿n. Chaidh Niall gu ruige Na Hearadh far an do chuir e e fh猫in ann an l脿mhan a鈥 chinn-chinnidh, Ruairidh MacLe貌id. Bha Ruairidh a鈥 dol a thoirt N猫ill a Lunnainn airson coinneachadh ris an R矛gh. Ach nuair a r脿inig iad Glaschu, dh鈥檌arradh air Ruairidh Niall a thoirt a Dh霉n 脠ideann, agus rinn e sin.
听听听听听听听听听听听 Th脿inig latha a鈥 chrochaidh. Bha Niall dhen bheachd gun tigeadh 貌rdugh maitheanais aig a鈥 mhionaid mu dheireadh. Cha robh e ann an cabhaig an r貌p fhaighinn timcheall amhaich. Bha fear de na crochadairean m矛-fhoighidneach. 鈥淐ome on, Bodach,鈥 thuirt e, 鈥渨e haven鈥檛 got all day.鈥 Dh鈥櫭╥gh MacLe貌id, 鈥淣am bithinn air deic luinge far am bu duilich do fhear seasamh, sti霉ireadh na mara gu tric, cha bhodach mise dhut, a mhacain.鈥 Ach an t脿inig maitheanas aig a鈥 mhionaid mu dheireadh? Innsidh mi dhuibh anns an ath Litir.
Faclan na Litreach
Abairtean na Litreach
Puing-ch脿nain na Litreach
Gnathas-cainnt na Litreach
fhuair e a-steach air sp霉inneadair Sasannach: he got pally with an English pirate.
听
Tha 鈥淟itir do Luchd-ionnsachaidh鈥 air a maoineachadh le MG ALBA
Broadcasts
- Fri 17 Sep 2010 11:55大象传媒 Radio nan G脿idheal
- Sat 18 Sep 2010 10:55大象传媒 Radio nan G脿idheal
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.