05/07/2013
Litir na seachdain aig Ruaraidh MacIllEathain. Leabhar 脵rnaighean Obar Dheathain le cunntas beatha naoimh Albannaich. This week's letter for learners from Roddy MacLean.
ProducerMaggie MacKinnon.
Last on
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 729
Duration: 05:00
Litir 729: Seachdnar Chn貌ideirt - P脿irt 1
C貌 iad na daoine seo? Alasdair Mac-a-Ph矛, D貌mhnall Mac-a-Ph矛, Uilleam Quinn, Jack McHardy, Donnchadh MacPh脿il, Eairdsidh D貌mhnallach agus Eanraig MacAsgaill? Chan eil sibh cinnteach? Rinn iad iad fh猫in ainmeil anns an t-Samhain naoi ceud deug, ceathrad 鈥檚 a h-ochd (1948).
听听听听听听听听听听听 鈥橲 iad na daoine 鈥 na gaisgich, gu dearbh 鈥 a rinn agairt air fearann air taobh an iar na G脿idhealtachd 鈥 ann an sg矛re a bha fo smachd uachdarain aig an robh, agus aig a bheil fhathast, f矛or dhroch chli霉. B鈥 iad sin Seachdnar Chn貌ideirt. Air an ochdamh latha dhen t-Samhain, chaidh iad a-steach air na tuathanasan ann an Cille Chomhghain agus Sgotas ann an Cn貌ideart, agus chomharraich iad p矛osan fearainn dhaibh fh猫in. Agus cha robh an t-uachdaran toilichte.
听听听听听听听听听听听 Mar a sgr矛obh Seumas MacEanraig anns an 貌ran ainmeil aige 鈥楾he Men of Knoydart鈥: Twas down by the farm of Scottas, Lord Brocket walked one day, and he saw a sight that troubled him far more than he could say. For the seven men of Knoydart were doing what they'd planned. They'd staked their claim, they were digging their drains on Brocket's private land.
听听听听听听听听听听听 Dona 鈥檚 gu bheil cli霉 cuid de dh鈥檜achdarain air a鈥 Gh脿idhealtachd anns an naoidheamh linn deug agus san fhicheadamh linn, 鈥檚 e gl猫 bheag dhiubh aig a bheil cli霉 cho dona ris a鈥 Mhorair Brocket. Chan e a-mh脿in gun robh e coma mu ch貌raichean muinntir an 脿ite, ach gu robh e na dheagh charaid do dh鈥橝dolf Hitler. Cha chuala mi riamh facal math mu dheidhinn air a鈥 Gh脿idhealtachd. 鈥橲 d貌cha gun robh e laghach ri coin, cait is seann chailleachan, ach chan urrainn dhomh a bhith cinnteach.
听听听听听听听听听听听 A bharrachd air an t-seachdnar a dh鈥檃inmich mi, bha fear eile de mhuinntir Chn貌ideirt an s脿s anns an reud-fearainn 鈥 Eairdsidh MacDh霉ghaill. Bha fearann air a chomharrachadh dh脿san cuideachd ach cha b鈥 urrainn dha a bhith an l脿thair, oir bha e ann an seirbheis a鈥 chr霉in 鈥 anns na feachdan d矛on. Bha mi fortanach gu le貌r tachairt ri Eairdsidh turas. Sgr矛obh e leabhar mu na thachair agus ch霉m e cuimhne na coimhearsnachd air gaisge nan reudairean be貌 fhad 鈥檚 a bu bhe貌 e fh猫in.
听听听听听听听听听听听 Aig deireadh nan naochadan, nochd aithris sna meadhanan gun robh Eairdsidh air Adolf Hitler fhaicinn ann an Cn貌ideart anns a鈥 bhliadhna trithead 鈥檚 a seachd (1937). Bha Brocket air cuireadh a thoirt do a charaid Ghearmailteach thighinn don taigh aige ann an Inbhir Aoidh. Bha Eairdsidh, a r猫ir na h-aithris, ag obair ann an leas an taigh mh貌ir. Choimhead e suas agus chunnaic e Hitler. Bha seacaid gheal air agus bha a l脿mhan air am pasgadh air a ch霉laibh.
听听听听听听听听听听听 Tha teagamh aig luchd-eachdraidh mun aithris. 鈥橲 ann air b脿t鈥-aiginn a dh鈥檉heumadh Hitler thighinn a dh鈥橝lba, agus tha d霉il gun robh e ro thrang ann an trithead 鈥檚 a seachd, agus e na Sheansalair ann am Berlin, airson a dhol air a leithid de thuras. Ach tha aithrisean ann gun robh von Ribbentrop, a bha na Mhinistear C猫in sa Ghearmailt, agus Sir Oswald Mosley, ceannard nam Faisisteach ann am Breatainn, air aoigheachd aig Brocket ann an Cn貌ideart.
听听听听听听听听听听听 Cha b鈥 e Brocket a鈥 chiad droch uachdaran ann an Cn貌ideart. Th貌isich fuadaichean cho fada air ais ri seachd ceud deug, ochdad 鈥 s sia (1786) nuair a bha an sg矛re fo smachd Clann D貌mhnaill Ghleanna Garadh. Bheir sinn s霉il a bharrachd air Cn貌ideart an-ath-sheachdain.
Faclan na Litreach
Abairtean na Litreach
Puing-ch脿nain na Litreach
Gn脿thas-cainnt na Litreach
tha aithrisean ann gun robh von Ribbentrop 鈥 air aoigheachd aig Brocket ann an Cn貌ideart: there are reports that von Ribbentrop 鈥 was a guest of Brocket in Knoydart.
听
Tha 鈥淟itir do Luchd-ionnsachaidh鈥 air a maoineachadh le MG ALBA
Broadcasts
- Fri 5 Jul 2013 11:55大象传媒 Radio nan G脿idheal
- Sat 6 Jul 2013 10:55大象传媒 Radio nan G脿idheal
- Sun 7 Jul 2013 14:55大象传媒 Radio nan G脿idheal
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.