大象传媒

Air Diluain C脿isg, an 9mh den Ghiblean, 1917, th貌isich Breatainn iomairt 霉r anns an Fhraing, iomairt aig an aon 矛re ri Bl脿r an Somme agus Treas Bl脿r Ypres. B' e seo Bl脿r Arras. Faisg air deireadh 1916 cho-dh霉in Seanailear Nivelle, ceannard 霉r arm na Frainge, tri ionnsaighean as 霉r a thoirt air na Gearmailtich air an Aghaidh an Iar.
Ghabhadh na Frangaich uallach airson d脿 ionnsaigh thairis air na h-aibhnichean Aisne agus Oise agus dh猫anadh Breatainn ionnsaigh aig tuath timcheall air Arras. Cha b' e seo a bha Seanailear Haig a' miannachadh ach b' fheudar dha gabhail ris. Cluinnidh sinn aig Gilleasbuig MacDh貌mhnaill mar a thachair.

Chaidh an SS Arcadian a chur fodha le torpedo mu shia m矛le fichead an ear-thuath air Milos, eilean Greugach air a 15mh den Ghiblean 1917 agus an aon l脿 chaidh an Cameronia, air a slighe 脿 Marseilles gu Alexandria, a chur fodha ceud gu leth m矛le mara 脿 Malta agus an SS Cairndhu a chur fodha c貌ig mile fichead an iar air Beachy Head is i air an t-slighe bho Abhainn Tyne gu Gibraltar. C貌ig l脿 脿s d猫idh sin, gun rabhadh, chaidh an SS Caithness a chur fodha le torpedo bhon bh脿t'-aigeil U-52. Mar a chluinneas sinn bha 脿ireamh de dh'eileanaich am measg na chaill am beatha.

Bha baile Tholastaidh bho Thuath a' faireachdainn call a' chogaidh gu m貌r, le cunntas aig Gaseat Ste貌rnabhaigh air a' bhuaidh sin nuair a th脿inig naidheachd-b脿is Iain MhicNeacail.

Ach bha cuideachd sgeulachd annasach aca, air a sgr矛obhadh le Iain MacIllEathain, air an robh am far-ainm An Kaid. Sa Ghiblean 1917 bha e anns na trainnsichean anns an Fhraing far an robh e air coinneachadh ri Le貌dhasach air an robh Ruaraidh MacLe貌id. 'S beag a bha dh霉il aig a' Khaid ris an annlan a bh' aige dha.

Ann an litir a sgr矛obh P脿draig Miller 脿 Ste貌rnabhagh air an 27mh den Ghiblean, 1917, tha e ag innse dha sheann mhaighstir-sgoile, Uilleam Gibson, mar a chaidh a le貌n anns an Fhraing. Bha e fh猫in is saighdearan eile air 脿ite-fuirich - "billet" mar a bh' aca air - fhaighinn ann an taigh m貌r falamh, agus bha e d矛reach air suidhe s矛os gu bhracaist nuair a bhuail slige iad. Gheibh sinn a-mach mar a thachair dha.

A thuilleadh air a sin nochd propaganda dubh dha-r矛ribh, chaidh an tr脿lair Ruthin Castle, a chur fodha le m猫inn an ear air Middlesborough agus bha Bl脿r Arras a' leantainn.