Main content
Sorry, this episode is not currently available

Na bha tachairt sa Chiad Chogadh ceud bliadhna an ama seo. Le Gilleasbuig MacDh貌mhnaill. Events of the last three weeks in World War One one hundred years ago.

Air an 30mh den Mh脿irt 1918 bha an t-sabaid fhathast a' dol gu cruaidh aig an Somme. Tuath air an abhainn chaidh ionnsaigh Ghearmailteach a thilleadh air ais, agus air an taobh a deas na h-aibhne chaidh aig na Breatannaich air talamh a bhuannachadh air ais. C貌mhla ris na Frangaich chaidh aca air stad buileach a chur air na Gearmailtich gus an robh baile Moreuil air ais nan l脿mhan.

Air an 4mh den Ghiblean th貌isich am batal airson Abhainn Avre, an ear air baile Amiens. B' e seo an ionnsaigh Ghearmailteach mu dheireadh a rachadh a dhe脿namh air Amiens agus chomharraich e deireadh an ionnsaigh Earraich aig an Seanaral Erich Ludendorf. Thug seachd roinnean Gearmailteach ionnsaigh air c貌ig roinnean Breatannach agus Astr脿lianach tuath air Abhainn Avre, ach sheas na Co-ch貌mhraigich gu daingeann gu 矛re's gum b'fheudar do Ludendorf an ionnsaigh a stad an ath latha. Bha an t-sr矛 airson Amiens seachad.

Aig an taigh nochd d脿 aithris inntinneach sa Highland News - aon ag r脿dh gun robh an l霉ghdachadh anns na dh'fhaodadh daoine a cheannach de dh'fhe貌l ag obrachadh le nas lugha dhaoine a' feitheamh ann an loidhne taobh a-muigh bh霉ithtean b霉idsear a' bhaile. Ach aig an aon 脿m bha aithris eile san aon ph脿ipear mu ghearainean a chuala coinneamh de Chomataidh Smachd a' Bh矛dh mu cho truagh sa bha an t-aran ann an Inbhir Nis, mar a chluinneas sinn aig Gilleasbuig MacDh貌mhnaill.

Bha bliadhna, air an 16mh den Ghiblean 1918, bho th脿inig na St脿itean Aonaichte a-steach dhan Chogadh Mh貌r air taobh na Co-ch貌mhraigich. Chuir an R矛gh teachdaireachd a dh'Ameireagaidh agus bhruidhinn an Ceann-suidhe Woodrow Wilson gu l脿idir an aghaidh na Gearmailt ann an 貌raid a thug e seachad ann am Baltimore san tubhairt e gur e neart agus neart a-mh脿in a dhearbhadh an cogadh.

Agus rinn a' Ghearmailt oidhirp sh貌nraichte gus feuchainn ri smachd fhaighinn air ais air an Aghaidh an Iar: air an 9mh hen Ghiblean th貌isich Batail an Lys agus 脡staires far an deach Neuve Chapelle a ghabhail thairis. An lathairne-mh脿ireach thuit Messines agus air an aonamh latha deug ghabh feachdan Gearmailteach smachd air bailtean Armenti猫res agus Merville.

Agus aig coinneamh ann an Ste貌rnabhagh thubhairt am Morair Leverhulme gun cuireadh e fh猫in suas ri 拢20,000 not ris an iomairt nam failicheadh e air muinntir Le貌dhais an 拢40,000 a bhathas a s霉ileachadh bhuapa a thogail.

Air an 13mh den Ch猫itean 1918 th貌isich am batal airson Bailleul far an robh ceangal r猫ile cudromach a dh'fhosgladh slighe gu Ypres agus cladach na Frainge dha na Gearmailtich. Bha sabaid chruaidh ann cuideachd airson baile Neuve Eglise, faisg air Bailleul. Thairis air an d脿 latha ri thighinn ghabhadh na Gearmailtich air ais Neuve Eglise agus Bailleul. Chaidh aca cuideachd air baile Helsingfors san Fhionnlainn a ghabhail thairis.

'S fhuair dithis 脿 Leodhas an Croix de Guerre Iain MacAmhlaigh 脿 Calanais agus an Coirpileir Iain MacLe貌id, Iain M脿iri Bharbhais bho Dail bho Thuath ann an Nis.

30 minutes

Last on

Sun 29 Apr 2018 13:00

Broadcasts

  • Mon 23 Apr 2018 12:00
  • Mon 23 Apr 2018 22:00
  • Sun 29 Apr 2018 13:00