Main content
Sorry, this episode is not currently available

13/08/2007

Tha litir bheag na seachdain aig Ruairidh MacIlleathain.

Clip

An Litir Bheag 117

Rugadh Edward Faragher, no Neddy Beg Hom Ruy, ann an Creneash ann an Eilean Mhanainn. Bha sin anns a鈥 bhliadhna ochd ceud deug, trithead 鈥檚 a h-aon (1831). Bha athair na iasgair. Bha Neddy fh猫in na iasgair fad m貌ran bhliadhnaichean.

Dh鈥檉h脿s Neddy ainmeil oir bha e gu math e貌lach air dualchas G脿idhlig Eilean Mhanainn. Seo sgeulachd bheag aige, air a bheil Thom Gordon as ny Mooinjer-Veggey no Tom G貌rdan agus na Daoine Beaga: Bha fear a bha seo air an robh Tom G貌rdan. Latha a bha seo, bha e a鈥 falbh dhachaigh. Th脿inig an oidhche air. Chaill e an rathad. Chunnaic e solas. Chaidh e dha ionnsaigh.

Th脿inig e gu taigh m貌r. Nochd duine. Dh鈥檌arr am fear seo air Tom a dhol a dh鈥檌asgach cuide ris. Bha sluagh m貌r a鈥 tighinn airson suipear anns an taigh aige. Chaidh iad don tr脿igh. Chuir iad am b脿ta don uisge. Th貌isich an duine eile air iasgach. Ghlac e t貌rr 猫isg. Chaidh iad air ais don taigh.

Dh鈥檌arr an duine air Tom fuireach na h-oidhche. Bha preas m貌r ri taobh an teine. Bha am preas air a bheul fodha. Chuir an duine Tom anns a鈥 phreas. Bha toll beag ann. Bha Tom a鈥 coimhead tron toll.

An ceann 霉ine ghoirid bha an taigh l脿n daoine. Bha aon duine ann, agus falt liath air. Thuirt e, 鈥淭ha mi a鈥 faighinn f脿ileadh de dhuine.鈥 Rinn iad rannsachadh ach cha do lorg iad Tom.

Shuidh iad a-rithist. Thuirt am fear le falt liath a-rithist gun robh e a鈥 faighinn f脿ileadh de dhuine. Rinn na daoine rannsachadh a-rithist ach cha do lorg iad Tom.

Thuirt fear eile, 鈥淐uiridh sinn am preas thairis.鈥 Dh鈥櫭╥gh Tom ann an guth m貌r, 鈥淪矛th Dh猫 orm, lorg sibh mi.鈥 Ann am priobadh na s霉la, bha an taigh agus na daoine air falbh. Bha Tom ann an Lhag ny Killey (Lag na Coille). Bha e na laighe air bad c貌innich. Bha e a鈥 tuigsinn gun robh e air a bhith c貌mhla ris na s矛thichean.

Dh鈥櫭╥rich e. Fhuair e an rathad dhachaigh. Thug a bhean leann dha agus chaidh e a leabaidh. Nise, feumaidh gun do dh鈥檌nnis e an st貌iridh do a bhean mus deach e a leabaidh, oir an l脿rna-mh脿ireach cha robh cuimhne sam bith aige air a鈥 ghnothach.

Faclan is abairtean

Faclan is abairtean: Bha athair na iasgair: his father was a fisherman; dualchas G脿idhlig Eilean Mhanainn: The Isle of Man鈥檚 Gaelic heritage; air an robh Tom G貌rdan: who was called Tom Gordon; th脿inig an oidhche air: the night came upon him; chaill e an rathad: he lost the road/way; chaidh e dha ionnsaigh: he went towards it; nochd duine: a man appeared; a dhol a dh鈥檌asgach cuide ris: to go fishing with him; bha sluagh m貌r a鈥 tighinn airson suipear anns an taigh aige: a lot of people were coming for supper in his house; chuir iad am b脿ta don uisge: they put the boat into the water; ghlac e t貌rr 猫isg: he caught many fish; dh鈥檌arr an duine air Tom fuireach na h-oidhche: the man asked Tom to stay the night; bha am preas air a bheul fodha: the press/cupboard was face down; bha Tom a鈥 coimhead tron toll: Tom was looking through the hole; an ceann 霉ine ghoirid: after a short time; falt liath: grey hair; tha mi a鈥 faighinn f脿ileadh de dhuine: I smell a man; cha do lorg iad: they didn鈥檛 find; cuiridh sinn am preas thairis: we鈥檒l turn over the cupboard; S矛th Dh猫 orm, lorg sibh mi: the peace of God be upon me, you found me; ann am priobadh na s霉la: in the blink of an eye; na laighe air bad c貌innich: lying on a clump of moss; gun robh e air a bhith c貌mhla ris na s矛thichean: that he had been with the fairies; thug a bhean leann dha: his wife gave him ale; feumaidh gun do dh鈥檌nnis e an st貌iridh mus deach e a leabaidh: he must have told the story before he went to bed; an l脿rna-mh脿ireach cha robh cuimhne sam bith aige air a鈥 ghnothach: the next day he had no memory of the affair.

All the letters

Tha gach Litir Bheag an seo / All the Little Letters are here.

Podcast: An Litir Bheag

The Little Letter for Gaelic Learners

An Litir Bheag air LearnGaelic

An Litir Bheag is also on LearnGaelic (with PDFs)

Podcast