30/12/2006
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 339
Duration: 05:22
Litir 339: An t-Urr Tormod MacLe貌id
Eadar Melbourne agus na raointean 貌ir ann am Ballarat agus Bendigo, bha na rathaidean cunnartach. Bhiodh m猫irlich a鈥 feitheamh aig oir nan rathaidean. Nuair a bhiodh 貌r aig m猫inneadair, bhiodh e a鈥 reic sin do dh鈥檕ifis air an raon. Gheibheadh e cuidhteas 鈥 鈥檚 e sin bileag a bha ag ainmeachadh luach an 貌ir. Bheireadh am m猫inneadair an cuidhteas gu Roinn an Ionmhais ann am Melbourne, far am faigheadh e airgead air a shon.
Ach dh鈥檉haodadh duine sam bith an t-airgead fhaighinn nan robh cuidhteas 貌ir aige. Agus 鈥檚 e goid nam bileagan a bha fa-near do na m猫irlich. Uaireannan bhiodh iad a鈥 murt a鈥 mh猫inneadair airson am p矛os p脿ipeir luachmhor fhaighinn.
Turas a bha seo, bha an t-Urr Tormod MacLe貌id air an rathad eadar Melbourne agus na raointean 貌ir. Thachair e ri buidheann de mh猫irlich. Ach cha robh cuidhteas 貌ir aige. Is cha robh airgead aige. Bha esan ann mar mhinistear, a鈥 cumail cheanglaichean be貌 eadar na daoine aige a bha a-nise gu math sgapte.
Thuig na m猫irlich gu robh e bochd, is cha do rinn iad cron air. Gu dearbh, thug iad cuireadh dha thighinn air ais don champa aca airson na h-oidhche. Ghabh e ris a鈥 chuireadh oir bha cothrom aige facal an Tighearna a sgaoileadh am measg nam m猫irleach. Fad uairean a th矛de, thug e trod dhaibh mun d貌igh-bheatha olc aca. Is iongantach mura robh iad gu math toilichte soraidh a leigeil leis sa mhadainn!
鈥橲 e fear treun a bh鈥 ann an Tormod. Ach bha d貌rainn a鈥 feitheamh ris. Bha a theaghlach fhathast a鈥 fuireach ann am Baile nan Teantaichean. Bha an t-uisge aca salach agus bhris am fiabhras breac a-mach. Taobh a-staigh sia seachdainean, bha an tri霉ir mhac as 貌ige aig Tormod marbh. 鈥橲 e buille chruaidh a bh鈥 ann agus is beag an t-iongnadh gun do cho-dh霉in Tormod is c脿ch Astr脿ilia fh脿gail.
Bha iad air aithrisean a chluinntinn mu New Zealand. Bha talamh math ann 鈥 freagarrach airson 脿iteachas. Agus cha robh 貌r ann. Cha bhiodh olc ann mar a chunnaic iad ann an Astr脿ilia, co-cheangailte ri gn矛omhachas an 貌ir. Sgr矛obh Tormod gu Riaghladair na d霉thcha, Sir Se貌ras Grey. Bhrosnaich esan iad a dhol ann.
Cha robh an soitheach am Margaret aca tuilleadh. Ach bha an Highland Lass ann. Chaidh an Highland Lass a reic agus chaidh soitheach eile a cheannach 鈥 an Gazelle. As t-Sultain, ochd ceud deug, leth-cheud 鈥檚 a tr矛 (1853), she貌l an Gazelle 脿 Adelaide le c貌rr is ceud duine air b貌rd 鈥 daoine 脿 Ceap Breatainn a bh鈥 air a bhith ann an Astr脿ilia a Deas. Dh鈥檉heumadh Tormod agus muinntir Bhictoria feitheamh gus an tilleadh i.
Chaidh an Gazelle a dh鈥橝uckland. Nuair a bha i gu tuath air a鈥 bhaile, chunnaic na daoine air b貌rd 脿ite a bha air leth math air t矛r. Bha iad ag iarraidh fearann fhaighinn ann. Cha b鈥 e sin beachd Shir She貌rais Grey, ge-t脿. Mhol esan fearann na b鈥 fhaide deas anns an Eilean mu Thuath, no anns an Eilean mu Dheas far nach robh na Maori cho pailt.
Ach cha robh na h-Albannaich air a shon. Chaidh buidheann dhiubh gu tuath airson an cladach a rannsachadh. Lorg iad fearann math ri taobh Abhainn Waipu. Rinn iad tagradh airson an fhearainn, agus chaidh sanas a chur anns a鈥 ph脿ipear-naidheachd. Ach goirid 脿s d猫idh sin, nochd sanas eile sa ph脿ipear bho fhear, Seumas Busby. 鈥溾橲 ann leamsa a tha am fearann sin,鈥 thuirt e, 鈥渁gus cha bu ch貌ir do dhuine sam bith eile gnothach sam bith a ghabhail ris, 脿s aonais cead bhuamsa.鈥
Faclan na Litreach
Abairtean na Litreach
Puing-ch脿nain na Litreach
Gn脿ths-cainnt na Litreach
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.