Main content
Sorry, this episode is not currently available

A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.

Clip

Litir 250: Earrann anns a鈥 Bh矛oball Gh脿idhlig

Hal貌 a-rithist a ch脿irdean. Ruairidh MacIlleathain an seo le Litir d脿 cheud is leth-cheud (250). Chan eil fhios agam cia mheud agaibh a chunnaic am film ainmeil aig Mel Gibson, The Passion of The Christ, a th脿inig a-mach o chionn ghoirid. Chan fhaca mi-fh矛n e, ach tha feadhainn dhen bheachd gur e film air leth math a th鈥 ann, ged a tha cuid eile ag r脿dh gu bheil e m矛-thlachdmhor is gu bheil e a鈥 toirt droch chli霉 do na h-I霉dhaich a bha an s脿s ann an ceusadh Iosa Chr矛osd.

Leis gum bi m貌ran agaibh, a tha ag ionnsachadh na G脿idhlig, a鈥 c貌mhradh air a鈥 film ann am Beurla, shaoil mi gum biodh e iomchaidh p矛os beag 脿s a鈥 Bh矛oball Gh脿idhlig a chur mur coinneimh an t-seachdain seo. Gheibh sibh, mar sin, cothrom beagan de bhriathrachas a鈥 ghnothaich a chluinntinn is a leughadh ann an G脿idhlig. Thagh mi p矛os 脿 Leabhar Mhata, Caibideil fichead 鈥檚 a seachd (27), a鈥 t貌iseachadh aig Earrann fichead 鈥檚 a seachd.

鈥淎n sin thug saighdearan an uachdarain leotha Iosa do thalla a鈥 bhreitheanais, agus chruinnich iad a鈥 bhuidheann uile mu thimcheall. Agus air dhaibh a r霉sgadh, chuir iad uime fallaing sg脿rlaid. Agus air dhaibh cr霉n droighinn fhigheadh, chuir iad mu cheann e, agus slat chuilce na l脿imh dheis: agus l霉b iad an gl霉n na l脿thair, agus rinn iad fanaid air, ag r脿dh, Gum beannaichear thu, a R矛gh nan I霉dhach.

Agus thilg iad smugaid air, agus ghlac iad an t-slat chuilce, agus bhuail iad sa cheann e. Agus an d猫idh dhaibh fanaid a dh猫anamh air, thug iad an fhallaing dheth, agus chuir iad aodach fh猫in uime, agus thug iad leotha e chum a cheusadh. Agus nuair a chaidh iad a-mach, fhuair iad duine o Chirene, dom b鈥 ainm Simon: is esan a dh鈥櫭╥gnich iad gu a chrann-ceusaidh-san a ghi霉lan. Agus an uair a th脿inig iad gu ionad dhen ainm Golgota, 鈥檚 e sin ri r脿dh, 鈥樏爄te-claiginn鈥, thug iad dha ri 貌l f矛on geur measgaichte le domblas: agus air dha a bhlasad, chan 貌ladh e e.鈥

Tha sin gar toirt gu deireadh Earrainn trithead 鈥檚 a ceithir (34), agus tha mi a鈥 dol a leantainn le tuilleadh ann an tiotan. Gu ruige seo, tha an cunntas air a bhith ann an G脿idhlig air fad. Ach tha e inntinneach gun do dh鈥檃ithris Mata air a鈥 ghnothach le bhith a鈥 cleachdadh faclan ann an Aramais aig Iosa fh猫in, agus tha na faclan sin a鈥 nochdadh, mar a nochd iad bho th霉s, ann an Aramais eadhon anns a鈥 Bh矛oball Gh脿idhlig. Seo tuilleadh dhen chunntas a鈥 t貌iseachadh aig Earrann ceathrad 鈥檚 a tr矛 (43), agus na h-脿rd-shagartan a鈥 fanaid air Iosa:

鈥淐huir e a dh貌igh ann an Dia; saoradh e a-nis e, ma tha toil aige dha; oir thuirt e, Is mise Mac Dh猫. Agus thug na gadaichean, a cheusadh maille ris, am beum ceudna dha. A-nis on t-siathamh uair bha dorchadas air an t矛r uile gus an naoidheamh uair. Agus mu thimcheall na naoidheamh uaire, dh鈥櫭╥gh Iosa le guth 脿rd, ag r脿dh, Eli, Eli, lama sabachtani? Is e sin ri r脿dh, Mo Dhia, mo Dhia, carson a thr猫ig thu mi?鈥

B鈥 iad sin na faclan mu dheireadh a chualas bho Iosa Cr矛osd air a鈥 chrann-cheusaidh, agus tha mi an d霉il gur iad sin na faclan a chanas an cleasaiche a tha a鈥 cluich Iosa anns a鈥 film, oir tha an sgriobt ann an seann Aramais is seann Laideann. Is a bharrachd air ceistean creideimh, nach eil sin a鈥 togail ceist mu ch脿nan? Ma ghabhas film m貌r d猫anamh ann an Aramais is Laideann, carson nach gabhadh a leithid, st猫idhichte ann an Alba, d猫anamh ann an G脿idhlig?

Faclan na seachdaine

Faclan na seachdaine: ainmeil: famous; m矛-thlachdmhor: unpleasant; cli霉: reputation; I霉dhaich: Jews; iomchaidh: appropriate; caibideil: chapter; earrann: verse; 脿ite-claiginn: skull-place; Aramais: Aramaic; gadaichean: thieves .

Abairtean na seachdaine

Abairtean na seachdaine: gur e film air leth math a th鈥 ann: that it is an excellent film; a bha an s脿s ann an ceusadh Iosa Chr矛osd: who were involved in Jesus Christ鈥檚 crucifixion; mur coinneimh: in front of you (for your consideration); gheibh sibh cothrom briathrachas a leughadh: you will get an opportunity to read vocabulary; Leabhar Mhata: The Book of Matthew; thug saighdearan an uachdarain leotha Iosa do thalla a鈥 bhreitheanais: the governor鈥檚 soldiers took Jesus to the judgement hall; mu thimcheall: around him; air dhaibh a r霉sgadh: after they had stripped him; air dhaibh cr霉n droighinn fhigheadh: after they had twisted together a crown of thorns; slat chuilce na l脿imh dheis: a reed cane in his right hand; l霉b iad an gl霉n na l脿thair: they knelt in his presence; Gum beannaichear thu: Hail!; thilg iad smugaid air: they spat at him; dom b鈥 ainm Simon: of the name of Simon; a dh鈥櫭╥gnich iad gu chrann-ceusaidh-san a ghi霉lan: that they forced to carry his own cross; f矛on-geur measgaichte le domblas: vinegar mixed with bile; gus an naoidheamh uair: until the ninth hour (thought to represent 3 p.m.); is e sin ri r脿dh: that is to say: carson a thr猫ig thu mi?: why have you forsaken me?; carson nach gabhadh a leithid d猫anamh?: why couldn鈥檛 the same sort of thing (film) be made?

Puing-ghr脿mair na seachdaine

Puing-ghr脿mair na seachdaine: Chuir iad uime fallaing sg脿rlaid: they put a scarlet cloak on him (around him). Are you familiar with uime? It is a prepositional pronoun, based on the preposition mu (around, about), representing the third person singular masculine (ie around him). So how would you say 鈥淚 put a cloak on (about) me鈥? It is chuir mi cle貌c umam, using the prepositional pronoun connected with the first person singular. Most modern clothes are put on ie 鈥渁ir鈥 but cloaks, plaids and swaddling are put around the body ie 鈥渕u鈥. Here are the other prepositional pronouns based on mu: umad (about you), uimpe (about her), umainn (about us), umaibh (about you [pl.]), umpa (about them).

Gn脿ths-cainnt na seachdaine

Gn脿ths-cainnt na seachdaine: Rinn iad fanaid air: they mocked him. Tha X a鈥 d猫anamh fanaid air Y: X is mocking Y.

Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic

Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)

All letters

Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here

Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh

Letter To Gaelic Learners

Podcast