´óÏó´«Ã½

S'mae... Dych chi'n gwrando ar Pigion - podlediad wythnosol Radio Cymru i'r rhai sy'n dysgu ac sydd wedi dysgu Cymraeg. Tomos Morse dw i, ac i ddechrau'r wythnos yma …

DDIM YN DDU A GWYN
Mae dinas Minneapolis wedi bod yn y newyddion yn y misoedd diwetha gan mai dyna lle cafodd George Floyd ei lofruddio gan Derek Chauvin, oedd yn swyddog heddlu ar y pryd. Buodd y newyddiadurwraig Maxine Hughes yn dilyn yr achos mewn rhaglen arbennig ar Radio Cymru, Ddim yn Ddu a Gwyn. Mae Maxine yn dod o Gonwy yn wreiddiol ond yn byw yn Washington DC erbyn hyn, a dyma hi’n cael sgwrs gyda Gerallt Jones sy’n byw yn Minneapolis...

Achos llys - Court hearing

Llofruddio - Murder

O dan sylw - Under attention

Llinyn amser - Timeline

Protestiadau chwyrn - Fierce protests

Euogrwydd - Guilt

Anghydraddoldeb hiliol - Racial inequality

Carfan - A faction

Mynychu - To attend

Cyfryngau - Media

TROI’R TIR
Dau o Gymry America yn fan’na yn rhoi syniad i ni o fywyd Minneapolis yn dilyn marwolaeth George Floyd. Mae cwmni byrgyrs ‘Ansh’ yng Nghaerdydd wedi bod yn boblogaidd iawn ers iddyn nhw agor ger Victoria Parc yn Nhreganna y llynedd. Dyma hanes Aled o’r Rhondda a Sion o Lanbedr Pont Steffan adawodd eu swyddi blaenorol i ddechrau eu busnes byrgyrs newydd.

Blaenorol - Former

Cigydd - Butcher

Cynnyrch - Produce

Awyddus - Eager

Diwylliant - Culture

Clymu mewn - To tie in

DEI TOMOS
...stori dda arall ar Troi Tir yn fan’na a phob lwc i’r ddau gyda’u busnes newydd on’d ife? Mae Dafydd Iwan wrth gwrs yn enwog am ei ganeuon, ond roedd Dei Tom yn awyddus i siarad gyda fe am ei lyfr newydd sy’n sôn am hanes rhai o’r caneuon hynny. Gofynnodd Dei iddo fe pwy oedd wedi dylanwadu mwya arno fe o ran cyfansoddi caneuon...

Dylanwadu - To Influence

Cyfansoddi - To compose

Ein hoes ni - In our time

Teimladau cymysg - Mixed feelings

Traddodiad canu gwleidyddol - A tradition of political singing

Tueddfryd - A tendency

Y dirwasgiad - The depression

Buddsoddi - To invest

Cyni - Adversity

Arwr - Hero

Uniongyrchol - Direct

BETI A’I PHOBL
Dafydd Iwan oedd hwnna’n sôn am ddylanwad Woodie Guthrie ar ei ganeuon.
Gwestai Beti George wythnos diwetha oedd y ddawnswraig Jen Angharad, a gofynnodd Beti iddi hi sut wnaeth hi gwrdd â’I phartner Zayn, a hynny dros 30 mlynedd yn ôl....

Ble gwrddoch chi? - Lle wnaethoch chi gyfarfod?

Digwydd bod - As it happens

Sylweddoli - To realise

Gweinyddu - Administrating

Pam lai? - Why not?

Y dechreuad - The beginning

DROS GINIO
Wedi meddwl, mae cabaits a the yn swnio bach yn od on’d yw e? Mae Lowri Roberts sy’n byw yn Gaersallog, neu Salisbury, yn gweithio fel archeolegydd morol, ond beth yn union mae hynny’n ei olygu? Vaughan Roderick fuodd yn ei holi ar Dros Ginio…

Henebion - Antiquities

Yn cynnwys - Including

Llongdrylliadau - Shipwrecks

Dyfnderoedd - Depths

Taid - Tad-cu

Bedyddio - To baptise

Wedi eu claddu - Buried

Llai