06/02/2022
A review of the week's news in Cornish.
Last on
More episodes
Previous
Next
An Nowodhow - read along with the news in Kernewek
An Nowodhow听Sunday 6 February 2022
Dohajydh da, ha dynnargh dhe dhyllans a鈥檔 seythen ma 鈥楢n Nowodhow鈥 war 大象传媒 Radyo Kernow.
Yth yw Kernow onan a naw ranndir gelwys dhe gemeres rann yn towlen an governans 鈥渦ghnivelya鈥.
An strateji dhe dhegea an aswa yntra rannow rych ha boghes a鈥檔 pow a veu diskudhys gans Skrifennyas Ughnivelya, Michael Gove.
Nyns yw hwath dyllys an manylyon a鈥檔 pyth a dhegemersa Kernow herwydh an bargen konteth.
An strateji a lever y hallo bos meryon etholys yn tidro an gwella fordh dhe dhelivra chanj ha 鈥榙omhwelans digressenans鈥.
An profyans a ver rag Kernow etholys yn tidro re beu gwrys kyns, ha ranna breus, herwydh Gonis Derivas Gwerinieth Leel.
Hembrenkyas Konsel Kernow, Linda Taylor, a鈥檔 Ventenoryon, a leveris bos an governans 鈥渙wth enora y arwostel dhe weres ughnivelya ranndiryow leel.鈥
Hi a leveris bos 鈥渁n jowl y鈥檔 manylyon hag yma edhom dhyn gweles an pyth a vydh kavadow ha ni ow mos yn-rag.
*
Konseloryon re dhemondyas derivas leun a-dro dhe鈥檔 pyth eth yn kamm gans ragdres lergh diwros a nownsek milyon peuns.
Res o lehe Towlen Lergh an Sens yn-dann dhroppya dew a鈥檔 lergh towlys, wosa kudynnow arghasa ha kavos tir.
Konselor a dheskrifas an ragdres avel 鈥渢erosa absolut鈥.
Sodhek chif an konsel a leveris restri arghansek oll rag an ragdres dhe vos konsidrys gans an konsel yn y dhaswel a鈥檔 dowlen.
An towl derowel o rag moy es etek mildir a lerghow diwros yn 鈥渢owlen veur dhe skoodhya yeghes ha sewena a anedhysi keffrys ha godrigoryon.
Phil Mason, kevarwodhyas stratejek Konsel Kernow, a afydhyas kyns yn personal y fia an ragdres kowlwrys herwydh towlen ha bojet, mes an konsel a dheklaryas ena bos res dhodho lehe an dowlen.
Hemm a styryas dew a鈥檔 peswar lergh 鈥 Tredhespan dhe Druru, hag Eglosnywlin dhe Growsfordh Bowdir 鈥 dhe vos tennys a鈥檔 dowlen, ha na vydh rannow erel mes a鈥檔 fordh.
Konseloryon war an kessedhek a raglevas yn keskolon Dy鈥橪un eus passys dhe wovyn derivas leun a鈥檔 ragdres.
John Conway, Mentenour, neb a dhervynnas an derivas nowydh, a leveris: 鈥淩e beu degemerys gans an brassa rann a dus bos Lerghow an Sens 鈥渢erosa absolut, deray leun鈥.
Mester Mason a leveris derivas an konsel dhe dhiskudha bos avis anlowr a鈥檔 kesstudhyow kelmys dhe鈥檔 arghasans proviys gans Fordhow Meur Kenedhlek, hag a sewyas dhe beryllow arghansek rag an konsel.
Mr Mason a leveris bos an konsel owth ewna y strateji ragdresow chatal rag may fydh peryllyow oll konsidrys pan dhegemmer arghasow ha grontys rag towlennow a鈥檔 konsel.
听
*
Penneglos Truru a wra delatya skwychya yn farow y livlugern bys dhe benn a vis Meurth awos 鈥渓ies messach a vern鈥.
An benneglos a dheklaryas y hwre skwychya yn farow hy lugern wosa penn mis Genver rag achesonys kerghynnedhel.
Sodhek Chif Oberi Sean O鈥橬eill a leveris y fydh konsidrys lemmyn gorthebow kemyskys dhyworth an bobel.
An benneglos a wra berrhe termyn an golowheans a-dhesempis ha hi ow konsidra an pyth a wra y鈥檔 termyn a dheu.
O鈥橬eill a leveris nag yw gober a-lemmyn lowr dhe ventena an drehevyans, kyn feu an ervirans gwrys 鈥渄re vras鈥 rag achesonys kerghynnel.
Y leveris bos dhe鈥檔 benneglos 鈥渄owr yn tevri ow resek der an to鈥, hag edhom 鈥渆wnansow ter peswar kans peswar mil peuns aga host.鈥
Ev a leveris na yll an benneglos justifia spena degow a vilyow a beunsow war gevreyth livlugarn nowydh, dell re bia profys gans eseli an bobel.
Penneglos Truru a wra pesya golowhe an drehevyans rag hwarvedhyansow a vri dres an vledhen.
*
Ha wortiwedh hedhyw, rathes re beu kevys yn Syllan, hag ymons i kodros ydhyn mor ha ken bewnans gwyls.
Nebes rathes a veu gwelys war enys dhiannedh An Voth, dres arhwithrans a-gynsow.
Yma bodhogyon owth oberi yn kales dh鈥檃ga ryddya kyns ydhyn dhe dhehweles dhyworth Amerika Soth rag seson dinethyans.
An RSPB a leveris bos an rathes 鈥榥euvyoryon pur skentel鈥, ha krysi y neuvsons dhe鈥檔 enys a enesow y鈥檊a herghyn.
Yn 2013, rathes a veu removys a Agenys hag Agenys Geow.
Bagas a vodhegyon re selyas tylleryow treustrum war An Voth, rag may finwetthons aga dregyn.
*
Yth esowgh hwi ow koslowes orth 鈥楢n Nowodhow鈥 war 大象传媒 Radyo Kernow. An dowlen an seythen ma a veu skrifys gans Julia Wass, ha genev vy, Duncan McIntosh. Bys dy鈥橲ul nessa, nos da dhywgh hwi oll.
Broadcast
- Sun 6 Feb 2022 13:55大象传媒 Radio Cornwall