大象传媒

Explore the 大象传媒
This page has been archived and is no longer updated. Find out more about page archiving.

DIARDAOIN
16 D脿mhair 2014
Accessibility help
Teacsa a-mh脿in

Cuairtean


大象传媒 Homepage
Scotland

Alba
Radio nan Gaidheal
Cuairtean

Dachaigh
Inbhir Nis
Loch Aillse
B脿ideanach & Srath Sp猫
Loch Abar


Fios thugainn

An toil leat an duilleag-sa?
Cuir gu caraid i!

Taigh Fas na Coille
Uilleam MacCoinnich

Taigh Fas na Coille
漏 Robert Moyes Adam Collection, Department of Special Collections, University of St Andrews

Anns na 1950an, bha Calum I. MacIlleathain 脿 Ratharsair a鈥 cruinneachadh beul-aithris do Sgoil E貌lais na h-Alba air t矛r-m貌r na G脿idhealtachd. Am measg an fheadhainn a chl脿r e, bha Uilleam MacCoinnich 脿 Fas na Coille. Ged nach eil m貌ran fiosrachaidh ri lorg mun duine fh猫in, thug MacIlleathain iomradh ghoirid air fh猫in 鈥榮 a bhr脿thair, Sandy, san leabhar The Highlands [Maclean, Calum I., 1975. The Highlands. Inverness: Club Leabhar Ltd]

鈥淓very time I visited Strathglass I made a point of going to see William and Sandy Mackenzie at Cannich. They were stalwart, splendid old fellows with white, flowing beards. They had spent most of their lives as ghillies and gamekeepers and lived in retirement in a neat little cottage by the roadside about a mile to the west of Cannich. They lived alone but their little house was always clean and tidy, although I found it difficult to imagine two such enormous men doing their household chores. They were natives of the Strath although their parents were from Glen Urquhart and Gairloch to the west. Gaelic had always been and still was the only language they spoke when together, and both were excellent tradition-bearers.鈥

Thug e iomradh cuideachd air an turas mu dheireadh a choinnich e ri Uilleam:

鈥淭he last time I saw them was on a dark, wet November evening. There were a couple of workmen visiting them and they were engaged in filling in football coupons by the light of the fire. On a deal table in the centre of the room a small candle flickered but it afforded less light than the fire. William turned his head slowly round and, with an almost supercilious smile on his face, said to me in English: 鈥淚 am a football fan.鈥 I knew that in his heart William thought that football was no game compared with shinty, but that was his way of saying so. The candle finally burnt itself out and we sat by firelight for the rest of the evening. 鈥

Thadhail MacIlleathain air na br脿ithrean grunnan thursan, agus thug e s矛os st貌ras den sgeulachdan. Le cead bho Sgoil E貌lais na h-Alba, seo tr矛 dhiubh nam briathran fh猫in:

Uile-bh猫ist Loch Nis

鈥楽 e an fh矛rinn a th鈥 ann. Tha mise ga chreidsinn. Chuala mi aig m鈥檃thair is mo mh脿thair e, agus tha e gl猫 shean, gun robh seann fheadhainn ga fhaicinn ann an sin. Chuala mi airson aon seann duine a bha a鈥 fuireach faisg air an sin. Agus bha e ri obair air choireigin. Cha chreid mi nach ann a鈥 cliathadh no ri obair air choireigin anns a鈥 chroit aige a bha e, san talamh dheirg. Agus tha a chasan cho salach leis an talamh. Agus chaidh e a-nall gu taobh an locha a ghlanadh a chasan ann an taobh an locha. Agus th脿inig am beathach fiadhaich a bha seo, th脿inig e a-staigh l脿mh ris gu t矛r. Agus theich e agus dh鈥檉h脿g e na br貌gan aige taobh an locha. Agus bha cuid a鈥 d猫anamh fanaid air, ach bha an duine ceart gu le貌r.

Agus chunnaic mi a-rithist ann an leabhar air choireigin: Calum Cille, nach b鈥 fhada bhuaithe sin bhon a bha - chan eil cuimhne agam d猫 seo a鈥 bhliadhna a bh鈥 ann, gl猫 fhada air ais 鈥 chaidh e s矛os gu Inbhir Nis uair agus nuair a bha e a鈥 dol s矛os ann an sin bha e airson a dhol thairis air an loch aig a鈥 chaolas sh矛os. Chuir e fear a-nall airson a鈥 bh脿ta a bha thall. Bha b脿ta thall. Agus chaidh e air adhart, ach thill e. Cha leigeadh an t-eagal leis a dhol. Bha am beathach fiadhaich ann an sin. Chunnaic e e, agus chunnaic Calum fh猫in e. Agus thuirt e ris an fhear, 鈥渃霉m air鈥, agus thuirt e ris a鈥 bheathach tilleadh. Agus thill am beathach, agus chaidh e air adhart. Sin a鈥 chiad iomradh air. 鈥楽 iomadh duine sin a chunnaic e bho chionn fhada air ais agus bhiodh iad a鈥 d猫anamh dibhearsan dheth. So, chan eil teagamh nach eil e an sin.

Am Prionnsa Te脿rlach an Srath Ghlais

Bha iad ag r脿dh gu robh am Prionnsa Te脿rlach an seo, gun t脿inig e a-nall a Ghleann Moireasdan 脿 seo, gun t脿inig e air ch霉rs, agus bha e oidhche shuas an sin, an 脿ite ris an can iad Cnoc Fhionn. Agus th脿inig e s矛os fad an rathaid gu Br脿ighe Chomair - a their iad ris 鈥 ann an sin. Agus thachair teachdaire ris ann an sin a r脿dh nach robh e s脿bhailte dha a dhol na b鈥 fhaide mar sin. Bha e a鈥 d猫anamh air Loch Bhraon ach th脿inig teachdaire na choinneamh a r脿dh ris, chan eil e s脿bhailte dhut a dhol an rathad sin. Agus thill e air ais agus chaidh e air ais a-rithist a-null gu ruig Gleann Moireasdan an sin. Agus th脿inig e ann an seo. Agus am fear a bh鈥 ann an Comar an tr脿th sin, an t-Siosalach a bh鈥 ann an Comar, an tuathanach, chaidh e an-脿irde le aran agus c脿is agus f矛on dha ann an sin. 鈥楽 e f矛on a thuirt iad ach tha mi a鈥 d猫anamh a-mach gur e f矛on l脿idir a bhiodh ann.

An Tiodhlacadh

Uill, bha fear sh矛os ann an seo ach o, bha e gl猫 ghlic ann an aon d貌igh ach bha e rud beag aotrom ann an d貌igh eile. Ach bha e gl猫 eirmseach as na rudan a theireadh e. Agus bha e ann an sin, is dh鈥檉h脿s a mh脿thair sean, agus chaochail a mh脿thair. Agus thiodhlac e a mh脿thair. Agus an ath-oidhche an d猫idh dhan tiodhlacadh a bhith ann bha, mar a their iad anns a鈥 Bheurla, Harvest Home ann an sin, dannsa agus an leithid. Agus chaidh e a dh鈥檌onnsaigh an dannsa. Agus bha e beagan air deireadh gun ruighinn. Agus bha fear aig an doras a鈥 cur mun cuairt drumachan na deoch, no rud dhan a h-uile duine a ruigeadh. Agus nuair a r脿inig Fionnlagh dh鈥檉haighneachd am fear sin ris: 鈥淐o dhiubh is docha leat, drama no deoch?鈥 鈥淎h! Uill, on a choisich mi cho bras gabhaidh mi an d脿 chuid.鈥

Chaidh e a staigh; b鈥 ann anns an t-sabhal a bha an dannsa. Agus bha e ag 猫irigh air dannsa an sin is bha fallas air. Agus nuair a bha an dannsa thairis rinn e suidhe mar seo, agus an uair a thug e s霉il, c貌 bha l脿mh ris ach an sagart. B鈥 ann de chreideamh an t-sagairt a bha e. Agus 鈥淏y gosh,鈥 thuirt e. 鈥淭ha mi a鈥 creidsinn gu bheil sibh a鈥 gabhail iongantas mise fhaicinn cho cridheil ann an seo a-nochd an d猫idh mo mh脿thair bhochd a thiodhlacadh.鈥 鈥淯ill, bhon a th脿inig thu fh猫in thairis air chan urrainn dhomh gun a bhith a鈥 gabhail iongantas,鈥 thuirt e. 鈥淎h uill, ma chaidh i a dh鈥橧frinn,鈥 as esan, 鈥渃ha toir mise 脿s i, agus ma chaidh i a Ghl貌ir cha b鈥 e br貌n bu ch貌ir a bhith a鈥 d猫anamh air a son.


脠ist

Bha Ruairidh MacAoidh e貌lach air Uilleam MacCoinnich.



air ais


About the 大象传媒 | Help | Terms of Use | Privacy & Cookies Policy